بررسی تاثیر مشارکت زیرحوضه ها در تولید سیلاب (مطالعه موردی: حوضه آبریز امامه)

با توجه به این که در اغلب حوضه های آبریز کشور، وقوع سیل و خسارت های ناشی از آن روند افزایشی دارد، تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیرحوضه ها برای اجرای پروژه های کنترل سیلاب از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این پژوهش، با تلفیق ArcGIS و HEC-HMS، میزان مشارکت زیرحوضه های حوضه آبریز امامه در سیل خروجی کل حوضه برای دوره بازگشت های مختلف تعیین شده است. برای رسیدن به اهداف پژوهش از روش تکرار حذف انفرادی زیر حوضه ها از مدل بارش- رواناب استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که میزان مشارکت زیرحوضه ها در دبی خروجی کل حوضه تنها تحت تاثیر مساحت و دبی اوج زیرحوضه نیست و اثر متقابل عواملی همچون موقعیت مکانی زیرحوضه ها، فاصله تا خروجی، CN، همزمانی دبی اوج زیرحوضه ها و نقش روندیابی رودخانه اصلی نیز تاثیر بسزایی در سیلخیز بودن زیر حوضه ها دارند. بر این اساس، زیرحوضه های واقع در بالادست و میانه حوضه بیشترین سهم را در دبی اوج خروجی به خود اختصاص داده اند. بنابراین توصیه می شود عملیات اصلاحی و کنترل سیلاب در این مناطق متمرکز شده و از اجرای این اقدامات در پایین دست حوضه خودداری شود. همچنین اولویت بندی سیلخیزی زیرحوضه ها در دوره بازگشت های مختلف تغییر میکند. در واقع رفتار هیدرولوژیکی حوضه برای بارندگی های مختلف متفاوت است.

کلیدواژه ها:

اولویت بندی ، حوضه امامه ، کنترل سیلاب ، ArcGIS ، .HEC-HMS