تحلیل مکانی - زمانی بارش در استان آذربایجانشرقی با استفاده از روندهای بارش

بارش بعنوان یک متغیر اقلیمی پایه منشاء تشکیل کلیه منابع آب مورد استفاده توسط انسان میباشد و تغییرات زمانی و مکانی آن موجب تغیرات کمی و کیفی منابع شده و مصارف را تحت تاثیر قرار میدهد. لذا مطالعه بارش از هر جنبه ضروری بوده بویژه تغییرات زمانی و مکانی آن در مدیریت منابع و مصارف اهمیت ویژهای پیدا میکند. در این تحقیق نخست گردیان بارش برای هر ماه از سال و همینطور سالانه در سطح استان استخراج گردید که تبعیت بارش از ارتفاع را به خوبی نشان میدهند . اما هدف عمده با محور قرار دادن روند ماهانه و سالانه، مطالعه افزایش و کاهش بارش در بستر زمان و مکان بوده است که برای انجام آن، بر مبنای بارش ماهانه 38 ایستگاه باران سنجی استان آذربایجانشرقی معادله روند هر ماه از سال به انضمام معادله روند سالانه در هر ایستگاه تعیین گردید. برای هرماه شیب معادله روند بعنوان نرخ افزایش یا کاهش بارش در موقعیت مکانی هر ایستگاه پیاده شده و با استفاده از نرم افزار GIS خطوط همشیب ترسیم گردید و بدین ترتیب پهنه های افزایش یا کاهش بصورتهای دو بخشی(منفی و مثبت) و جزئی مشخص گردیدند و همین منوال برای بارشهای سالانه نیز انجام گرفت. برای نمایش کمی توزیع مکانی افزایش یا کاهش بارش در سطح استان هیستوگرامهای خطوط همشیب روند برای هر ماه و سالانه به دو صورت کلی و جزئی استخراج گردیدند مطابق با هیستوگرامها در ماه های اول هر فصل درصد پوشش مساحت افزایش بارش عموما بیش از %50 بوده و در بقیه ماه ها بدون استثنا مساحت تحت پوشش کاهش بارش بیش از مساحت افزایش بارش بوده است.

کلیدواژه ها:

گرادیان بارش ، روند بارش ، هیستوگرام ، پهنه شیب ، IDW