تعیین الگوی توزیع زمانی بارش در شرق دریاچه ارومیه

تغییرات شدت بارندگی در طول زمان پیشروی رگبار، تاثیر به سزایی در شکل هیدروگراف و زمان وقوع دبی پیک سیلابهای ناشی از بارش دارد. یکی از ورودی های مهم مدلهای شبیه سازی سیلابهای ناشی از بارندگی در حوضه ها، الگوی توزیع زمانی بارش است که در بخش شبیه سازی بارش- رواناب کاربرد داشته و مشخصات هیدرولیکی جریان در مجاری را تحت تاثیر قرار می دهد. روشهای متعددی برای تعیین الگوی توزیع زمانی بارش ارائه شده است. در این تحقیق از روش پیلگریم استفاده شد. برای تعیین الگوی توزیع زمانی بارش در ایستگاه آذرشهر(حوضه شرق دریاچه ارومیه) در استان آذربایجانشرقی از گرافهای ایستگاه باران سنج ثبات مربوط به وزارت نیرو طی سالهای آماری 1383-93 استفاده شد. ابتدا کلیه رگبارهای شدید ایستگاه در تداوم های<0 ,5 و 0,5 -1 و 1-2 و 2-3 و 3-6 ساعته دسته بندی گردید . رگبارهای هر پایه زمانی معین به دوره های کوچکتری تقسیم و مقادیر بارش در دوره های مختلف رگبارها استخراج شدند، سپس منحنی های جرم بی بعد رگبار ها ترسیم و الگوی توزیع زمانی متوسط با استفاده از روش میانگین پیلگریم بدست آمد. نتایج نشان داد علیرغم پراکندگی الگوی توزیع زمانی بارشهای منفرد، در اکثر تداوم ها الگوهای میانگین غیر از تداوم 2-3 ساعته، روند تقریبا خطی دارد . همچنین مشخص شد در کلیه تداوم ها بغیر از تداوم 30 تا 60 دقیقه ای بیشترین مقدار بارش در یک چهارم اول زمانی اتفاق افتاده است.

کلیدواژه ها:

هیدروگراف ، سیلاب ، الگوی توزیع زمانی ، پیلگریم ، آذرشهر ، منحنی جرم