سرمایه اجتماعی زنان و توسعه شهری در استان همدان

حرکت در مسیر صحیح دست یابی به توسعه همه جانبه، الزامات، مقدمات و بسترهای خاص خود را می طلبد. تلاش در جهت افزایش سرمایه اجتماعی به عنوان مفهومی که از دهه 1980 به بعد، به عنوان یکی از بسترهای مناسب توسعه صورت گرفته نیز در همین راستا می باشد. اغلب مطالعات و پژوهش ها نیز بر تاثیرات و پیامدهای مثبت آن صحه گذارده اند. نگارندگان این پژوهش کار را با این فرضیه اساسی که سرمایه اجتماعی با میزان توسعه یافتگی شهرها ارتباط دارد، آغاز نمودند. برای آزمون این فرضیه استان همدان مد نظر قرار گرفت. استان همدان، مشتمل بر 9 شهرستان است. جهت آزمون فرضیه ، با تکیه بر پژوهش های انجام شده در رابطه با سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان همدان، دو شهرستان برتر و دو شهرستان محروم تر، که به ترتیب عبارتند از؛ همدان و تویسرکان در سطح بالا و کبودرآهنگ و فامنین در سطح پایین، گزینش شده اند. همچنین کمبود پژوهش های مختص به زنان و شهر و غفلت نسبت این طیف از جامعه که نیمی از جمعیت فعال جامعه را تشکیل داده اند، پژوهشگران را نسبت به تمرکز بر این قشر ترغیب نمود. در واقع این پژوهش با هدف بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی زنان و سطح توسعه یافتگی شهرستان های همدان، انجام پذیرفته است. پژوهش مبتنی بر استراتژی کمی بوده و از نظر روش اسنادی-پیمایشی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در زمینه سنجش سرمایه اجتماعی زنان پرسش نامه ای است که سرمایه اجتماعی را در چهار بعد شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی، اعتماد، تعامل اجتماعی و کنش های یاریگرانه مورد سنجش قرار می دهد. حجم نمونه با استفاده از فرمول شارل کوکران در مجموع برابر 384 به دست آمده است. نتایج پژوهش نشانگر همبستگی معنادار و مثبت سرمایه اجتماعی زنان و توسعه شهریست. در این میان همبستگی معنادار و مثبت ابعاد شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی و کنش های یاریگرانه با رتبه بندی توسعه شهرها نیز مورد تایید قرار گرفت. همچنین بین سرمایه اجتماعی زنان و پایگاه اجتماعی، اقتصادی و طبقه ذهنی آنان رابطه معنادار وجود دارد.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، توسعه یافتگی ، زنان ، همدان