بررسی میزان شیوع کیست هیداتید در دام های کشتار شده در کشتارگاه صنعتی خوشه طلایی سیستان شهرستان هامون 1393-1395

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,743

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ZOONOSES01_001

تاریخ نمایه سازی: 19 خرداد 1396

چکیده مقاله:

هیداتیدوزیس یکی از مهم ترین بیماری های مشترک انسان و حیوان می باشد، در نتیجه آلودگی دام به مراحل قبل از بلوغ سستود Echinoccus granulosus می باشد. در ایران سگ های ولگرد و گله نقش مهمی در انتشار آلودگی دارند.. کرم بالغ در رودهسگ و گوشتخواران زندگی میکندو با دفع تخم انگل باعث آلودگی مراتع می شوند. چریدن حیوانات علف خوار در مراتع باعث ابتلا حیوان به کیست و مصرف سبزیجات و آب آلوده و یا تماس ستقیم با سگ باعث ابتلای انسان به کیست هیداتید می گردد. متاسستودE.granulosus می تواند در تمام علف خواران موجب بیماری شود و سبب ضررهای اقتصادی و تهدید سلامت عمومی در سرتاسر جهان شود. آلودگی دام ها به هیداتیوز منجر به کاهش محصولات دامی می گردد. کیست هیداتید در ریه و کبد معمولا بدون علامت بوده وبیشتر آلودگی ها در بازرسی پس از کشتار مشخص می شود و سبب ضبط و معدوم سازی اندام های آلوده در هنگام کشتار می شود.فراوانی کیست هیداتید در میزبان های واسط به عوامل مختلفی از جمله سن دام و میزان آلودگی سگ های گله بستگی دارد. آلودگی سگ ها در ایران برحسب گزارشات مختلف 2.2 تا 63.2 % بیان شده است .میزان آلودگی محیط بر شدت بروز بیماری در بین دام ها موثراست و همچنین درجه حرارت محیط بر قدرت حیات تخم انگل و میزان شیوع آلودگی موثر است. در درجه حرارت های پایین، تخم تا چندین ماه زنده است ولی در گرمای تابستان بیش از 3 هفته دوام نمی آورد. عدم ضبط و معدوم سازی اندام های آلوده باعث دسترسی گوشتخواران به ضایعات کشتارگاهی و ادامه چرخه انگل و افزایش بیماری می شود. اغلب کیست ها در ریه و کبد مشاهده می شود. درگاو معمولا بیش از 90 % کیست ها در کبد یافت می شود. مطالعات مختلف کشتارگاهی آلودگی دام ها را 1 / 5 تا 70 % گزارش نموده اند. . این بیماری در انسان شایع نمی باشد اما به دلیل ماهیت خطرناک آن و درمان سخت یکی از مشکلات بهداشتی به حساب می آید.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع تحلیلی توصیفی می باشد. در محل بازرسی لاشه و اندام ها بلافاصله پس از تخلیه امعا و احشا از نظرآلودگی به کیست هیداتید مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا وضعیت ظاهری کبد و ریه با معاینه فیزیکی بررسی و در صورت لزوم برشانجام می شد.قسمت های مبتلا به کیست هیداتید به صورت تصادفی انتخاب و جهت تعیین باروری به آزمایشگاه انگل شناسی دانشکدهدامپزشکی دانشگاه زابل ارسال شدند. تعیین باروری کیست ها با برش آن ها و آسپیراسیون مایع کیست و بررسی از نظر وجود یا عدم وجود پروتواسکولکس توسط میکروسکوپ نوری انجام گردید. کیست نابارور دارای دیواره داخلی صاف و کیست بارور به دلیل وجود کپسول زایا و پروتواسکولکس دارای دیواره ناصاف و خشن است. آنالیز داده ها به وسیله نرم افزار spss v.22 و با استفاده از آمار توصیفیو آزمون مربع کای صورت گرفت. نتایج: در مجموع از 8868 راس گاو که طی مدت 28 ماه )مهر 93 تا دی 95 ( از کشورهای افغانستان و پاکستان پس از طی دوره قرنطینه از طریق مرز سراوان در کشتار گاه صنعتی خوشه طلایی ذبح شده بودند، 866 راس دام به کیست هیداتید آلوده بودند. فراوانی میزان آلودگی 9.41 % بود.آلودگی ریه به کیست هیداتید 9.77 % آلودگی کبد 9.05 % و آلودگی کبد و ریه 9 % می باشد. با بررسی میکروسکوپی 47.3 % کیست ها بارور، 31.4 % استریل و 21.3 % کلسیفیه و چرکی بودند. بین سن و آلودگی دام به کیست هیداتید ارتباط معنی داری وجود دارد (p<0.05). به طوریکه با افزایش سن دام احتمال ابتلا به کیست هیداتید افزایش می یابد. بیشترین میزان حذف کبد و ریه در فصول تابستان و پاییز مشاهده شد. نتایج این مطالعه بر اساس آزمون مربع کای ارتباط معنی داری بین میزان آلودگی کبد وریه در گاو نشان داد (p<0.001)بحث: کشتارگاه ها یکی از مهمترین مراکز بررسی بیماری های دامی هستند. کیست هیداتید یکی از بیماری هایی است که فاقد علایم بالینی اختصاصی در دام می باشد. و معمولا تشخیص قطعی آن در کالبد شکافی و بازرسی پس از کشتار دام صورت می گیرد. شیوع آلودگی به کیست هیداتید در ایران به علت تنوع اقلیمی و پراکندگی میزبانان انگل متفاوت می باشد. بر اساس مطالعات صورت گرفته میزان شیوع آلودگی گاو ها به کیست هیداتید در همدان 25.9 %، کاشمر 94.17 %، اصفهان 22.1 %، تهران 26.4 %، قم 3.5 %، مشهد 7.2 ،% جیرفت 5.8 و کرمان 22.24 % می باشد. در بررسی حسینی صفا و همکاران روی 4062 راس دام در اصفهان 785 کیست ها بارور بودند. در مطالعه آدینه بیگی و همکاران روی 1000 راس گاو در جنوب کرمان 40.5 % کیست ها بارور، 5.6 % استریل و 53.34 % کیست ها کلسیفیه و چرکی بودند. مقایسه نتایج تحقیقات انجام شده و مطالعه حاضر نشان دهنده شیوع بالای هیداتیدوز در دام های ایران است. علت این امر را می توان ناشی از دامپروری سنتی، کشتار غیرمجاز و غیر بهداشتی در مناطق روستایی و وجود سگ های ولگرد که باعث تداوم چرخه انگل در محیط می شود،دانست. با انجام اقداماتی از قبیل کنترل سگ های ولگرد، درمان ضد انگل دام ها، معدوم سازی لاشه و اندام های آلوده مزان شیوع بیماری را کاهش داد.

نویسندگان

ویدا معزی

دامپزشک عمومی، دانشگاه زابل

نازنین ریگی

دانشجو کارشناسی ارشد انگل شناسی، دانشگاه زابل