هویت مکانی/ اجتماعی - شناخت و توسعه ی عوامل درون زای آن در جهت رشد و بالندگی هویت انسانی (در حوزه ی سکونتگاه های زاگرس مرکزی)

سکونت یکی از مهمترین شیوه های با معنا کردن / قابل درک کردن طبیعت است . درک معناهای تجربیات زیستاری با "نام نهادن " آغاز میشود و از این "جا" هویت شروع به شکل گیری می کند . هویت حاصل شکل گیری، دگرگونی و تمایز تصورا ت ذهنی و کالبد عینی است که یکی در دیگری تجلی یافته و درمکان واقع میشود. هویت را بدون درنظرگرفتن زمینه و منشأ مکانی و اجتماعی آن نمیتوان متصور شد و آبادی به عنوان مرکز مکانی هویت و محل تجمع افراد، گروهها و اقوام ارتباط مستقیم با برآورده ساختن نیازهای انسان دارد . این نیازها مجموعه خواستهای فیزیکی و معنوی را در بر میگیرد. از این منظر هویت حاصل چگونگی برآوردن کلیه ی نیازهای شخصی و جمعی در مکانی ویژه است. در این مقاله از طبقه بندی نیازهای مازلو برای بررسی نمونه های موردی استفاده شده است . در این سلسله مراتب نیازهای پایین تر، فیزیکی و زیستی بوده و در روند تکاملی، به ذهن خلاق و آزادی نزدیکتر شده، انسانیتر میگردد. هویت مکانی - اجتماعی در سه حوزه ی اجتماعی، کالبدی و معنایی بررسی می شود . با توجه به اینکه هویت حاصل از سه حوزه ی مذکور میتواند در مقیاسهای مختلفی بررسی شود؛ مقیاس کلان : سکونتگاه در محیط طبیعی، مقیاس میانه : فضای همگانی / جمعی و مقیاس خرد: تکبناها و فضاهای سرپوشیده، مقیاس کلان انتخاب و مطالب در این مقیاس ارائه خواهد شد. عمده سکونتگاههای بررسی شده از منطقه هورامان و دو استان کرمانشاه و کردستان ( اورامان، سلین، قلعه گاه، هیروی...) انتخاب شدهاند و به برخی موارد از استانهای لرستان و ایلام به صورت اجمالی اشاره شده است. شناخت حاصل از نمونه های موردی بر اساس سلسله مراتب نیازهای مازلو طبقه بندی می شود تا چگونگی رفع نیازها مشخص شده، فرصتها شناسایی گردیده و تغییرات و پیشنهادات آینده برای سه حوزه ی اجتماعی، کالبدی و معنایی بر اساس ویژگیهای درونی و زمینه ها صورت گیرد. در نهایت، معیارهای بومی برای تقویت و توسعه ی هویت سکونتگاههای بررسی شده در حوزه های اجتماعی، کالبدی و معنایی ارایه شده است. مهمترین این معیارها توجه به بستر طبیعی، تعیین محدودیت مکانی و جمعیتی، ایجاد سیستم آموزشی منطقه ای،تقویت حس مکان و حس تعلق و تغییر آرام نظام اجتماعی سازگار با شرایط موجود میباشد .

کلیدواژه ها:

هویت ، هویت مکانی – اجتماعی ، نیازهای مازلو ، آبادی