رسول احمدی عدلی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

بمنظور اجرای آزمایش قطعه زمینی که یک دستگاه لایسیمتر زهکش دار در وسط آن جایگذاری شده بود، به کشت پنبه اختصاص یافت. پارامترهای مورد نیاز در فرمول بیلان ابی خاک با اندازه گیری مستقیم بدست می امده و میزان آب مصرفی پتانسیل پنبه برای دوره های 10 روزه و یک ماهه تعیین می گردید. همچنین به منظور بررسی تغییرات ضریب گیاهی پنبه در طول فصل رشد، قطعه زمین دیگری که در مجاورت محل کشت پنبه واقع شده و یک دستگاه لایسیمتر زهکش دار از قبل در وسط آن جایگذاری گردیده به کشت چمن اختصاص داده شد. در طول فصل رشد، مراقبتهای لازم مطابق استاندارد نشریه FAO صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصله میزان آب مصرفی پتانسیل پنبه (متوسط سال های 81-1379) در منطقه مغان از یازدهم اردیبهشت تا بیستم آبان ماه، برابر 830 میلیمتر می بلشد. متوسط تبخیر – تعرق روزانه گیاه پنبه در مدت ذکر شده برابر 4/26 میلیمتر در روز می باشد. حداکثر مقدار تبخیر – تعرق روزانه گیاه پنبه در دهه اول مرداد رخ داد ه و برابر 9/05 میلیمتر در روز می باشد. ضریب گیاهی پنبه نیز در طول فصل رشد بین 0/38 و 1/28 متغیر می باشد، که حداقل آن مربوط به دهه های سوم اردیبهشت و اول خرداد و حداکثر آن مربوط به دهه دوم مرداد می باشد. حاصل ضرب ضرایب گیاهی و تشت نیز بین 0/22 و 1/00 متغیر است، که به ترتیب مربوط به دهه اول خرداد و دهه سوم مهر می باشد. همچنین بین ضریب گیاهی و شاخص های روزهای – درجه – رشدد (GDD) ، روزهای پس از کاشت (DAS) و مشاهدات مراحل رشد (GS) رابطه منطقی مشاهده گردید، که روش DAS به عنوان مناسب ترین روش جهت پیش بینی میزان تبخیر – تعرق گیاه پنبه در طول فصل رشد، قابل توصیه می باشد. همچنین بین حاصل ضرب ضرایب گیاهی و تشت با شاخص های مذکور رابطه منطقی مشاهده نگردید.

تبخیر - تعرق ، پنبه ، ضریب گیاهی ، ضریب تشت ، روزهای درجه - رشد ، روزهای پس از کاشت