مازیار ملایی کندلوس - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی - دانشکده مهندسی آب و خاک - دانشگاه تهران
عبدالمجید لیاقت - دانشجوی دکتری آبیاری و آبادانی - دانشکده مهندسی آب و خاک - دانشگاه تهران
فریبرز عباسی - عضو هیات علمی (استادیار) موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی - کرج

کمبود آب و مصرف بهینه آن در مناطق خشک و نیمه خشت، دست اندرکاران امور آب و کشاورزی را به سمت استفاده از سیستم های ابیاری با راندمان بالا و روشهای کاهش تبخیر مثل آبیاری قطره ای زیر سطحی سوق داده است. د رآبیاری قطره ای زیر سطحی به دلیل توزیع آب در داخل خاک و خشک باقی ماندن سطح خاک تبخیر بسیارکاهش می یابد. در طراحی آبیاری قطره ای زیر سطحی برای گیاهان ردیفی، شکل و ابعاد پیاز رطوبتی عامل اصلی در تعیین عمق نصب لاترال و فاصله لاترالها و قطره چکانها از یکدیگر می باشد. به همین دلیل مدلهای زیادی ارائه شده که با داشتن مشخصه های هیدرولیکی خاک، دبی خروجی و حجم آب خارج شده بتوانند تخمین قابل قبولی از شکل پیاز رطوبتی ارائه دهند. در این مقاله از روش آنالیز ابعادی ارائه شد توسط سینگ و همکاران (2006) به دلیل سادگی و تعداد پارامترهای مورد نیاز کمتر مورد استفاده قرار گرفت. مقادیر اندازه گیری شده شکل پیاز رطوبتی دریک سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی (Z_ , Z+ , W به ترتیب، عرض خیس شده، عمق خیس شده در پایین قطره چکان و عمق خیس شده در بالای قطره چکان) دریک خاک لوم رسی با عمق نصب قطره چکان در 30cm زیر سطح خاک با نتایج مدل مورد مقایسه قرار گرفت. همبستگی خوبی بین مقادیر اندازه گیری شده و خروجی مددل (R2= 0/97, 0/99, 0/97 به ترتیب برای عرض خیس شده، عمق خیی شده در پایین قطره چکان و عمق خیس شده در بالای قطره چکان) بدست آمد.

آبیاری قطره ای زیر سطحی ، شکل پیاز رطوبتی ، مدل تجربی