داود نیک نژاد - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

یکی ازمسائل و مشکلات اساسی موجود درجهان امروز بحران کمبود آب می باشد بنابراین باید از منابع آب موجود در حد بهینه استفاده نمود.برای پاسخگویی و رفع مشکل مذکور بایستی به روشهای نوین و پیشرفته آبیاری روی آورد و تحقیقات مستمر و پیوسته در یانزمینه صورتگیرد. یکی ازاین روشها ایجاد میدان الکتریکی بین سطح آب زیر زمینی و محدوده ریشه گیاهان می باشد که این عمل با یک اختلاف پتانسییل الکتریکی پایین امکان پذیر می باشد. در این راستا یک طرح تحقیقی بمنظور تامین نیا زآبی گیاهان با اهداف انتقال رطوبت از آب زیر زمینی به قمست فوقانی و کاهش تبخیر الکترود دیگر بشکل شبکه توری مسطح یا نواری در محدوده ریشه گیاه قرار داده شده و ما بین الکترودها یک میدان الکتریکی جریا ن مستقیم ایجاد میشود فاصله بین الکترودها 70 سانتیمتر، شدت میدان الکتریکی 0/7 ولت بر سانتیمتر وشدت جریان مصرفی 0/3 میلی آمپر بر سانتیمتر مربع بود. رطوبت اولیه خاک موجود بین اند و کاتد در حدود 12 درصد و متوسط افزایش رطوبت حجمی در طول ستون خاک پس از انجام آزمایش نسبت به گزینه شاهد بعد از 1، 3 و 5 روز بترتیب 14/9، 18/6 و 22/5 درصدبدست آمد از آنجایی که طرح مذکور در شرایط کنترل شده و آزمایشگاهی بود و در عمل گلخانه ها حایز ای شرایط می باشد براحتی می توان اینطرح را درگلخانه ها پیاده نمود و بجای استفاده از قطره چکانهای زیر سطحی که در عمل بامشکلاتی از قبیل گرفتگی توسط ریشه گیاهان یا سایر عوامل مواجه می باشند، می توان از شبکه کاتد استفاده نمود. شکل شبکه کاتد کار گذاشته شده در محدوده ریشه به روش کاشت بستگی دارد. اگر کشت ردیفی باشد یک شبکه کاتد نواری به عرض چند سانتیمتری همانند لوله های تراوا در محدوده ریشه قرا رداده شده و روی آن با خاک پر میشود و اگر کشت بصورت پراکنده باشد می توان بجای قطره چکان به اندازه مورد نیاز شبکه کاتد را برید درمحدوده ریشه قرا رداد. درصورتیکه کشتمتراکم باشد شبکه کاتد بشکل پیوسته در محدوده زیر ریشه قرار داده شده و روی آن با خاک پی می شود و در نهایت گیاه بر روی این خاک کشت می گردد. با برقراری جریان الکتریکی بین آب زیر زمینی شبیه سازی شده وشبکه کاتد رطوبت از آب زیر زمینی به محدوده ریشه گیاه منتقل شده و نیاز ابی گیاه برطرف می گردد که می توان با نصب سنسورهای مقاومتی در خاک یاجاسازی سنسورهای هوشمند در بافت گیاه سیستم آبیاری را به حالت اتوماسیون مجهز نمود، در روش مذکور که همانند آبیاری موضعی می باشد رطوبت فقط به محل مصرف یا محدوده ریشه گیاه هدایت شد و سایر قسمتهای زمین که گیاه در آن قسمتها کشت نشده آبیاری نمی شود. بدین ترتیب از میزان تبخیر و رشد علفهای هرز کاسته خواهد شد.

آبیاری زیر زمینی ، الکتروسینتیک ، جریان الکتریکی ، شبکه کاتد ، رطوبت خاک