غلامرضا داورپناه - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
محمدحسین نعمتی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

مصرف بی رویه انواع کودهای شیمیایی در طی سالیان اخیر موجبات تجمع املاح و کاهش محصولات کشاورزی و همچنین تخریب خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاکها را به وجود اورده و از سوی دیگر احتمال نفوذ و آلوده شدن منابع ابهای زیر زمینی را نیز فراهم نموده است. در مناطق خشک و نیمه خشک کشورنظیر دشت زنجان که اصولا دارای منابع آب با املاح بالنسبه زیادتری هستند، همچنین وقوع خشکسالیهای مستمر و متناوب طی سالهای اخیر باعث کاهش بهره برداری از منابع ابهای سطحی و بر عکس افزایش بهره برداری از منابع ابهای زیر زمینی شده، که این مسئله معضلات ناشی از آن را دو چندان نموده است. لذا با بررسی کیفیت این منابع و پایش مستمر آن می توان آگاهی لازم به منظور انجام مدیریتبهینه حفاظت از منابع آب و ممانعت از خسارات آتی را اعمال نمود. نتایج بدست آمده از این مطالعه که با بررسی و تجزیه و تحلیلداده های کیفیت شمیایی نمونه های جمع اوری شده توسط سازمان آب استان از تعداد 73 حلقه چاه عمیق و نیمع عمیق در طی 13 سال نشانگر این است که نمونه های جامعه آماری در این دشت دارای آب با طبقه بندی C2-S1 و C3-S1 بوده که از کیفیت متوسط و خوب برای مصارف کشاورزی برخوردار می باشد و از نظر سایر المانها نظیر میزان SO4,Ca,Mg,Cl سختی کل و مجموع کاتیونها و آنیونها نیز تفاوت معنی داری در سالهای مختلف وجود ندارد در نتیحه خوشبختانه تاکنون کیفیت منابع آب زیر زمینی این دشت دچار مشکل نشده ولی ضرورت استمرار انجام این پایش ها در سالهای اتی مورد تاکید است.

دشت زنجان ، تغییرات کیفی ، منابع آب زیر زمینی ، پایش مستمر