کورش کمالی - کارشناس ارشد خاکشناسی و بیابان زدایی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزدار
جعفر کیاحیرتی - کارشناس ارشد خاکشناسی و بیابان زدایی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزدار

پخش سیلاب بر آبخوان یکی از روش های مفید در تامین آب مورد نیاز مناطق خشک و نیمه خشک، مقابله با بحران های ناشی از خشکسالی ، افزایش ذخایر آب زیر زمینی، جلوگیری از خشک شدن قنوات وبیابان زدایی از طریق مهار سیلاب ها و تغذیه مصنوعی آبخوان ها می باشد. ورود حجم زیادی از سیلاب محتوی املاح و بار معلق فراوانی و ته نشینی این مواددر شبکه های پخش سیلاب به مرور زمان موجب بروز تغییراتی در خواص فیزیکی وشیمیایی خاک به خصوص بافت ، نفوذپذیری، شوری ومیزان مواد الی می شود. بررسی روند این تغییرات و اندازه گیری برخی از متغیرهای خاک در طول زمان، تاثیر پخش سیلاب را بر کیفیت خاک مشخص می نماید. به طوری که نتایج حاصل از آن در باروری خاک، ضخامت ریشه گاه، میزان رطوبت خاک، خاکسازی و تغییر شرایط زیست محیطی تاثیر گذار است. در این نوشتار ، به منظور بررسی اثرات پخش سیلاب بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیای خاک، سه طرح تحقیقاتی اجرا شده در ایستگاه های پخش سیلاب گربایگان فسا، قوشه سمنان و پلدشت آذربایجان غربی انتخاب و ضمن توجه به روش کار، عملکرد و نتایج حاصله، شاخص هایی همچون مدت زمان اجرای طرح، تعداد دفعات سیلگیری ، محل ها، شیوه و عمق نمونه برداری ، برخی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مورد ارزیابی و میزان دستیابی به هدف، مورد توجه قرار گرفته است.

پخش سیلاب ، رسوب و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک