ناصح قادری - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
ناصر حبیبی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان

دریاچه زریوار تا قبل از احداث سد یکی از اکوسیستم ها یا تالاب های قابل طرح در مجامع علمی جهان برای پایش و حفاظت بود. شاخص های زیست محیطی رو به سمت قهقرا نهاده آن. به طوری که جمعیت ابزیان گیاهی و جانوری اندمیک (بومی) بامخاطرات جدی مواجه شده اند. روند تغییرات بیواندیکاتورها و معرف های شاخص ، زنگ هشدار جدی بهصدا در اورده است. بررسی ها نشان می دهند که هر سال حدود 1/3 سانتی متر از عمق دریاچه در اثر ورود رسوبات از اراضی بالا دستکاسته می شود و رسوبات کف ضخیم تر می گردند. این مهم باعث فقر غذایی در کف و کاهش نفوذ اکسیژن در لایه ابی نزدیک به کف می گردد. با توجه به اینکه از اراضی حوضه دریاچه در قالب کاربری های جنگل، چمنزار و مرتع، باغات و زراعت، محدوده شهری و تفرجگاه استفاده می شود، در تحقیق حاضر در قالب عملیات میدانی به تعیین سهم هر نوع کاربری در تولید میزان ذرات معلق (TSS) و میزان BOD5 وارده به دریاچه اقدام شد. در مدت اجرای تحقیق از رواناب حاصل از بارش هر کاربری که به سمت دریاچه درجریان بودند نمونه برداری شد و نمونه های رواناب از نظر علظت میزان TSS , BOD5 آنالیز و در قالب آزمون آمار T-test کاربری ها از نظر تولید الودگی مقایسه شدند. تحلیل آماری نشان میدهد دخالت های انسان و تغییر کاربری های طبیعی به زراعت و شهر تخریب پوشش های طبیعی باعث شده تا اکوسیستم های انسان ساز به مهمترین منابع الودگی غیر نقطه ای (پخشیده) تبدیل شوند.

آلودگی ، اکوسیستم ، حوضه زریوار ، روانال ، کاربری زمین ، BOD , TSS