فاطمه جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
بهروز مصطفی زاده - دانشیار گروه آب ، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شریف
سیدفرهاد موسوی - استاد گروه آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدرضا یزدانی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور

بخش اعظمی از خاک های شالیزارهای استان گیلان دارای درصد رس بالایی بوده (بیش از 40 درصد) و این رس ها از نوع متورم شونده می باشند. خصوصیات هیدرولیکی خاک های رسی آماس یافته تا حد زیادی توسط هندسه شبکه ترک انها کنترل می شود. تحلیل تصاویر دیجیتالی، یک روش مناسب برای تخمین انبساط و انقباض رس های انبساط پذیر است. این تحقیق در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت انجام شد. خصوصیات هندسی شبکه ترک شامل پهنا و عمق ترک، رطوبت وزنی و درصد انبساط و انقباض پس از مدت 30 روز خشکی در خاک های تورم پذیر شالیزاری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که رابطه مستقیمی بین پهنا و عمق ترک و شرایط رطوبتی خاک وجود دارد. همچنین در اثر تبخیر شدید آب از سطح خاک، رطوبت وزنی از سطح به عمق افزایش یافت. نتایج حاصل از اندازه گیری انبساط و انقباض خاک مزرعه آزمایشی نشان داد که سطح خاک بر اثر انقباض به طور میانگین 26 درصد کاهش می یابد.

خاک های شالیزار ، درصد انبساط و انقباض ، خصوصیات هندسی ترک ، تبخیر آب