حامد جمشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال ، رشت ، گیلان
علی رحمتی زاده - مدرس ، موسسه آموزش عالی راهبرد شمال ، رشت ، گیلان

تهران پایتخت کنونی ایران، دارای آرامگاه های معدودی است که در مکان های مختلف قرار دارد، که میتوان گفت که یکی از قدیمی ترین حوزه های تمدنی در ایران چه قبل از اسلام و چه بعداز اسلام بوده است، که عوامل تاریخی زیادی دارد. هرکدام از ان دسته ها نیازمند بررسی از لحاظ زیبایی و روش معماری کالبد هسته ی بناهای تاریخی است. آرامگاهایی همچون امامزاده زید، امامزاده اسماعیل، امامزاده قاسم و... جز آرامگاه و اماکن زیارتی های مشهور و با شکوه متبرکه و همچنین از کهن ترین مزارهای موجود در این استان می باشدکه مورد توجه و اعتقاد کامل مردم قرار گرفته اند. می توان گفت که تزییناتی که در گذشته ی دور بر روی این امامزاده ها بکار رفته همان حسی را در مردم القا میکند که در موقع ساخت این بناها ایجاد شده بود. هدف این تحقیق بررسی نمونه موردی از امامزادها از لحاظ تزیینات داخلی و خارجی و همچنین بررسی سازه های موجود در این بناها بود است، وسبک های مختلفی که برای ساخت این آثار فاخر انجام شده را مورد بررسی انجام داده ایم. و همچنین پاسخ به اینکه فرقی مابین امازاده ها از لحاظ تزینات داخلی و بیرونی، ظاهری، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و معماری این آرامگاها در چه مواردی هستند تحقیق این مقاله بصورت کیفی(تاریخی) و به شیوه ی توصیفی-تحلیلی تدوین و ارایه شده است و روش گرد آوری داده و مطالب بر اساس بررسی های میدانی، مطالعات کتابخانه ای، مطالعه ی منابع تاریخی ، برخی کتب انتشار داده شده ، مقالات ، منابع معتبر و سایت های معتبر سازمانی در ایران صورت گرفته است.این مقاله نشان می دهد که تپولوژی بناها به شکل بسته و تک بنا که در زیرگنبد واقع شده اند و معرف گنبد با اشکال متفاوت و تزیینات مختلف و اکثر فضاها دارای حیاط مرکزی هستند. مصالحی که در این بناها استفاده شده مانند: آجر و خشت ، و از جمله تزیینات داخلی و بیرونی بناها از شیشه و آینه، گچ، چوب و...است، و ضمن ارایه زیبایی های کالبدی، تجلی نگرش های مذهبی که عوامل ایجادکننده ی حس وحدت در معماری اسلامی، چه از لحاظ بصری و چه از لحاظ مفهومی بوده است، را به مردم مسلمان در ادوار تاریخی تا به امروز را نشان میدهد.

آرامگاها (امامزادها) ، ویژگی کالبدی و تزیینات ، ویژگی های فضایی بنا ها ، مصالح و سازه ، معماری اسلامی