مازیار کریمی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی خاک، دانشگاه گیلان
حسین اسدی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه گیلان
منوچهر گرجی اناری - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه تهران

به منظور بررسی و مقایسه روش های مختلف خاک ورزی و تأثیر این روش ها بر اجزای عملکرد عدس و شاخص مخروطی طرحی در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار شامل بی خاک ورزی یا کشت مشتقیم (NT)، کم خاک ورزی با خاک ورز مرکب ( MT1) ، کم خاک ورزی با دیسک دو طرفه (MT2) و خاک ورزی رایج با گاوآهن برگردان دار همراه با دیسک دو طرفه ( CT ) با چهار تکرار در مرکز تحقیقات حفاظت خ/اک و آب کوهین ( دانشگاه تهران ) به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس در زمینه اجزای عملکرد محصول نشان دهنده معنی دار صفت های عملکرد بیولوژیک در هکتار در سطح 5% و طول ریشه در سطح 1% بودند این در حالیست که از لحاظ عملکرد دانه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین در مورد شاخص مخروطی خاک بین تیمارها تفاوت معنی داری در سطح 1% مشاهده شد در حالیکه رطوبت وزنی خاک در تیمارها تفاوت معنی داری را نشان نداد. نتایج مقایس میانگین برتری معنی دار تیمار (CT) به میزان 1393/7 کیلوگرم بر هکتار را نسبت به تیمارهای (NT) با 1006/3 کیلوگرم بر هکتار و تیمارهای (MT1) و (MT2) به ترتیب 892/3 و 815/3 کیلوگرم برهکتار نشان داد. نتایج کمترین مقدار صفت طول ریشه را مربوط به تیمار (NT) با میانگین 5/12 سانتی متر مرتبط داشته و تیمارهای (MT2)، (CT) و (MT1) به ترتیب دارای میانگین 8/12، 8/04 و 6/76 سانتی متر بودند. نتایج بیانگر بالاتر بودن شاخص مخروطی خاک در اعماق 10-0 و 20-10 سانتی متری در دو تیمار (NT) و (MT1) به صورت معنی داری بودند.

عدس، اجزای عملکرد، کشت مستقیم، عملکرد بیولوژیک، شاخص مخروطی