راضیه محمدی - استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی آشتیان، آشتیان، ایران

توده های آذرین منطقه مورد مطالعه در بخش های شرقی شهرستان زنجان و در فاصله حدود 300 کیلومتری شمال غرب تهران واقع شده اند. منطقه مورد مطالعه از دیدگاه چینه شناسی و زمین شناسی شامل سنگ های گدازه ای و پیروکلاستیک ایوسن، توده های نفوذی جوان تر از ایوسن که واحدهای ولکانیکی را قطع کرده ورسوبات نیوژن می باشند که در زون البرز غربی - آذربایجان واقع شده است. در بخش های شمالی و جنوبی دیزه جین توده های آذرین میانه تا اسیدی رخنمون یافته اند. از تعداد 36 نمونه، مقطع نازک تهیه شده و توسط میکروسکوپ پلاریزان نوع ماتیک مورد بررسی پتروگرافی قرار گرفته اند. بررسی ها نشان می دهد که در بخش های شمالی، توده های آذرین با ترکیب سنگ شناسی گرانیت، گرانودیوریت، دیوریت،کوارتز مونزونیت تا کوارتز مونزو سینیت، رخنمون یافته اند. کوارتز، فلدسپات آلکالن و پلاژیوکلاز از کانی های اصلی تشکیل دهنده می باشند که با کانی های فرعی و ثانویه بیوتیت، زیرکن و اپاک همراهی می شوند. کوارتز مونزونیت تا کوارتز مونزوسینیت عموما گرانولار بوده و همرشدی گرانوفیری مشخصی را نشان می دهند. در بخش جنوبی دیزه جین نیز توده های آذرین رخنمون یافته اند ولی تنوع سنگ شناسی آن ها به اندازه بخش شمالی نیست. در این بخش ها عمدتا گرانودیوریت و دیوریت حضور دارند. از شواهدی همچون بافت گرانوفیری و عدم وجودتاثیرات حرارتی قابل توجه بر سنگهای درونگیر، میتوان نتیجه گرفت که این توده ها در عمق کم نفوذ کرده اند. در این مقاله تلاش بر این است که ضمن بررسی اجمالی جایگاه زمین شناسی عمومی توده ها، پتروگرافی و کانی شناسی توده های مورد مطالعه مورد بحث قرار گیرند.

پتروگرافی، کانی شناسی، زنجان، سنگ های آذرین میانه تا اسیدی