داود طهماسب زاده شیخلار - استادیاردانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز
مهدی محمودی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحدمرند
فاطمه فرج پوربناب - دانش آموخته برنامه ریزی درسی دانشگاه تبریز

ویژگی های شخصیتی معلمان از جمله عوامل مهمی است که بر سطح تفکر انتقادی (سطح استنباط) دانش آموزان تاثیر می گذارد. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی معلمان با سطح استنباط دانش آموزان دوره اول متوسطه بخش انزل شهر ارومیه در سال تحصیلی 94-95 می باشد. در این پژوهش از تیپ شخصیتی معلمان (روان نژندی، برونگرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن، مسئولیت پذیری) به عنوان متغیر پیش بین و تفکر انتقادی دانش آموزان (سطح استنباط) به عنوان متغیر ملاک استفاده شده است. روش مطالعه، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل معلمان دوره اول متوسطه بخش انزل شهر ارومیه به تعداد 51 نفر و دانش آموزان دوره اول متوسطه به تعداد 667 نفر می باشد که کل جامعه معلمان به عنوان نمونه و تعداد نمونه دانش آموزان با استفاده از جدول مورگان 245 نفر انتخاب گردید. برای جمع آوری اطلاعات درباره تفکر انتقادی دانش آموزان از پرسشنامه های استاندارد شده 80 سوالی تفکر انتقادی واتسون (1980) استفاده شد و برای جمع آوری اطلاعات درباره ویژگی های شخصیتی معلمان از پرسشنامه پنج عاملی شخصیتی نئو FFI-NEO فرم کوتاه 60 سوالی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون تک متغیره و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین تمام مولفه های تیپ شخصیتی معلمان با سطح استنباط دانش آموزان به استثنای بعد برون گرایی رابطه معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر تیپ شخصیتی معلمان تاثیر زیادی بر سطح استنباط دانش آموزان دارد.

تیپ شخصیتی، تفکر انتقادی، سطح استنباط