عاطفه فردوسیان - دانشجوی کارشناسی شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عبدالصمد کرامت - عضو هیات علمی گروه شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
علی پاکدین پاریزی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد

در مناطقی که در ختان مرکبات وجود دارد گونه حلزون cornu aspersum آفت این درختان است و به فراوانی یافت میشود. دوگونه دیگر حلزون catareus asperses و asperses cellarius گونههایی هستند که در سواحل دریای خزر یافت می شود. استخراجکیتوزان از پوسته این حلزونها انجام شد. در پوسته این نرم تن مقدار زیادی کیتین وجود دارد که پس از استخراج میتواند برای تولیدکیتوزان)مشتق داستیله شده از کیتین( استفاده گردد. به دلیل خصوصیات شیمیایی و بیولوژیکی خاص کیتوزان، از این بیوپلیمرمیتوان در بسیاری از فرآیندهای صنعتی، پزشکی، داروسازی، کشاورزی و غذایی استفاده نمود. خاکستر و کیتین نمونههای پوسته حلزون جمع آوریشده از باغ مرکبات و ساحل دریای خزر تعیین و از کیتین استخراج شده برای تولید کیتوزان استفاده گردید.میزان داستیله شدن کیتوزان حاصلبا استفاده از روش تیتراسیون و اسپکتروسکوپی IR سنجیده شد.نتایج بدست آمده نشان میدهد که مقادیر خاکستر در وزن خشک به طور متوسط برابر با 52 درصد میباشد. مقدار کیتین موجود در اسکلت خارجی حلزون گونه cornu aspersum 37 / 3 و حلزون گونهcatareus asperses 48 / 1 و حلزون گونه asperses cellarius 4 / 1 و میزان داستیلاسیون کیتوزان با استفاده از روش تیتراسیون و اسپگتروسکوپی IR بهترتیب 63 / 1 و 79 / 0 و 87 / 0 درصد بوده است. باتوجه به اهمییت بیوپلیمر کیتوزان و کاربردهای بسیار گسترده آن در زمینههای مختلف انتظار میرود که فصل جدیدی در تولید و بکارگیری آن در منطقه آغاز گردد.

حلزون، دریای خزر، کیتوزان، استحصال