سحر تاج بخش - معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان هواشناسی کشور، سازمان هواشناسی کشور
علی اکبر بیدختی - عضو هیات علمی موسسه ژئوفیزسک دانشگاه تهران و معونت پژوهشی موسسه ژئوف
مجید آزادی - عضو هیات علمی پژوشگاه هواشناسی و علوم جوی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم ج
ابراهیم مرادی - کارشناس مرکز کنترل ترافیک هوایی کشور، شرکت فرودگاههای کشور، اداره کنت

وقوع تلاطم هوای صاف اگرچه امروزه در مقایسه با تعدادپروازها سهم کوچکی دارد اما گاهاً می تواند خسارتهای جبران ناپذیری را برای سلامت و ایمنی پرواز بوجود آورد . با توجه به تأثیر این پدیده جوی در امر هوانوردی از نقطه نظر سلامت مسافران، خدمه و پرواز، بررسی منطقه ای این پدیده روی کشور از اهمیت زیادی برخوردار است . از این رو بنظر می رسد که مطالعه درباره وقوع و پیش بینی وقوع تلاطم هوای صاف روی کشور، ضروری باشد . به همین منظور در این مقاله کوشش شده است ابتدا به کمک محاسبه برخی از مهمترین شاخصهای تلاطم هوای صاف، با استفاده از پارامتر های مرتبط از جمله چینش باد ، مقادیر آستانه شاخصهای وقوع تلاطم با شدتهای سبک تا متوسط و متوسط، مشخص و الگو های جوی متداول همراه با این پدیده در سطوح فوقانی جو و در منطقه ایران بررسی شود و سپس به کمک خروجیهای یک مدل عددی برای پیش بینی این پدیده تلاش شود . برخی از مهمترین نتایج این مطالعه نشان می دهد که وقوع تلاطم هوای صاف ) ) CAT با شدتهای بیشتر ازمتوسط در ایران نادر است . آستانه عددی وقوع تلاطم هوای صاف با شدت متوسط در ایران به کمک شاخصهای −1−2 عینی الرود - ۲و داتن به ترتیب حدود s ۲ و s ۹۱ می باشد و باوجود اینکه شرایط اقلیمی در ایران و دیگر نقاط دنیا از جمله اروپا و آمریکا یکسان نمی باشد ولی نتایج بدست آمده تطبیق قابل قبولی با مقادیر آستانه ای معرفی شده در روی اروپا و آمریکا دارد و با گزارشات دریافتی از خلبانان نیز همخوانی خوبی را نشان می دهد .

تلاطم هوای صاف ، مدلهای عددی AVN و MM5 ، شاخص تلاطم