صفیه عبداللهی ناغانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه غیرانتفاعی علم وهنر، یزد
فاطمه مردانی - دانشجو کارشناسی ارشد،موسسه غیرانتفاعی پیام گلپایگان
سمیه امیدواری - دکتری تخصصی معماری،استادیار دانشگاه غیرانتفاعی یزد

معماری اسلامی ما، هنری نمادین است که هرجا زبان از گفتن حقیقت قاصر بوده به نماد روی آورده شده است. درخت زندگی یک کهن الگو می باشد که در قرآن بدان اشاره شده و در آثار هنرهای اسلامی نیز ظاهر شده است. در عصر صفوی که هنر قالی بافی به اوج خود رسیده بود از نقش درخت زندگی در طراحی فرش های محرابی استفاده می شد، در تزیینات مساجد نیز از این نگاره به وفور استفاده شده است. با بررسی های صورت گرفته بر روی این آثار می توان گفت که درخت زندگی در ظاهر به صورت های متنوعی نمایان شده است. این مقاله بر آن است که در یک تحقیق کیفی با انتخاب نمونه موردی از دو هنر اسلامی متفاوت در دوره صفوی محراب مسجد شیخ لطف الله و قالیچه محرابی کاشان نشان دهد که با وجود تنوع در ظاهر، در محتوا و مفهوم دارای تناسب معنایی می باشند که همان معنایی است که قرآن بدان پرداخته است.

درخت زندگی، قرآن، دوره صفوی، محراب، قالیچه محرابی