معصومه جمال امیدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
مهران غلامی - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، بخش تحقیقات زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

در این تحقیق 13 لاین و رقم گندم نان زمستانه جدید از ژنوتیپهای معرفی شده توسط موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور و رقم گندم مروارید (شاهد) در مزرعه ای واقع در بخش دیلمان از توابع شهرستان سیاهکل در استان گیلان به صورت دیم و در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار کشت گردیدند. ژنوتیپها از نظر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی مانند تعداد پنجه بارور، طول سنبله، تعداد دانه پر در سنبله، وزن هزار دانه، ارتفاع ساقه، طول دوره پر شدن دانه و درصد پروتئین دانه مورد مقایسه گرفتند. عملیات زراعی دیم کاری شامل مراحل خاکورزی، کاشت، داشت و برداشت مطابق با دستورالعملهای مربوطه انجام گردید و از میانگین دادههای هر کرت آزمایشی برای تجزیههای آماری شامل تجزیه واریانس، مقایسه میانگینها به روش توکی (5%)، برآورد همبستگی دو به دوی صفات، تجزیه همبستگی و برآورد روابط رگرسیونی ساده و چندگانه عملکرد و اجزای آن استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها فقط از نظر دو صفت عملکرد دانه و وزن هزار دانه اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. مقایسه میانگین عملکرد و وزن هزار دانه ارقام به روش توکی،3 ژنوتیپ برتر را از بین 14 رقم و لاین تحت آزمایش، شناسایی نمود. بیشترین همبستگی مثبت و معنیدار در این تحقیق (0/614 *)، بین تعداد پنجه بارور و طول دوره پر شدن دانه به دست آمد. بیشترین همبستگی منفی و معنیدار **) (-0/708 نیز بین وزن هزار دانه و تعداد دانه پر در سنبله به دست آمد.

ارقام، دیلمان، گندم، مقایسه عملکرد