پویا طالب نیا - دانش جوی دکتری باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
ارض اله نجفی - استادیار رشته باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

حمله ی مغول به ایران منجر به نابودی و ویرانی شهرهای بزرگ و آباد ایران مانند نیشابور، بلخ، بخارا و بسیاری شهرهای دیگر گردید و نتیجه ی آن تغییر در روش زندگی مردم ایران از شهرنشینی به سوی زندگی چادر نشینی و بیابان گردی بود. در این تغییرات نقش مهاجمان پیروز و قوم مغول بسیار پر رنگ بوده زیرا علاوه بر از بین بردن شهرها، فرهنگ و شیوه ی زندگی خود را بر مردم ایران تحمیا نمودند. پس از تشکیل حکومت ایلخانی در ایران و بر سرکار آمدن وزیران ایرانی، این نخبگان توانستند فرهنگ یرانی را بر حاکمان متجاوز تحمیل نمایند و باعث رونق و آبادانی ایران پس از آن همه ویرانی شوند. با غلبه ی فرهنگ ایرانی بر حاکمان پیروز ایلخانان مغول زندگی چادر نشینی و کوج روی خود را تغییر داده و دستور به ایجاد شهرها و پایتخت های برای خود نمودند. عوامل مختلفی در ساخت شهر ها تاثیر گذار بوده که در این مقاله هدف بر آن است عوامل شکل گیری شهرها مشخص و همچنین با معرفی شهرهای شاخص دوره ی ایلخانی ویژگی ها و عناصر شهری بکار رفته در شهرهای این دوره در ایران مشخص گردند.

شهر سازی، دوره ی ایلخانی، عوامل شکل گیری، عناصر شهری