مهدی گندمکار - کارشناس ارشد مهندسی عمران محیط زیست - سازمان حفاظت محیط زیست
روانبخش شیردم - استادیار آموزشکده محیط زیست

در مقاله حاضر به مساله شناسایی آلودگی نفتی در آب زیرزمینی و بیان اهمیت نتایج مشاهدة عینی نمونه‌های برداشته شده از سطح آب زیرزمینی آلوده پرداخته شده است. بدین منظور در منطقه آلوده شده تاسیسات نفتی جنوب تهران، 34 چاه دسترسی به آب زیرزمینی شناسایی و با استفاده از GPS تعیین موقعیت و سپس نمونه‌برداری و موقعیت نقاط نمونه‌برداری به نقشه 25000/1 منطقه منتقل شد. با توجه به مشاهدات عینی اولیه از نظر وجود لایه نفتی، بو یا رنگ خاص و سوابق آلودگی چاه، نمونه‌ها به سه دسته دارای آلودگی محرز، دارای آثار آلودگی و فاقد شواهد آلودگی تقسیم شده و محدوده‌ای تقریبی از آلودگی بدست آمد. از سوی دیگر نمونه‌ها در آزمایشگاه مورد آنالیز TPH قرار گرفته و با توجه به نتایج، به سه دسته شدیداً آلوده، آلودگی بالاتر از حد مجاز (ppb100) و آلودگی کمتر از حد مجاز تقسیم‌بندی و محدودة دیگری در نقشه فوق معین گردید. مقایسه نتایج بدست آمده از مشاهدات عینی و آنالیزهای آزمایشگاهی، نشاندهنده 94% تطابق آنها با یکدیگر بود. از آنجا که در بحث شناسایی پهنه آلودگی نفتی آب زیرزمینی، سرعت عمل نقش مهمی داشته و ابزار و تجهیزات صحرایی و آزمایشگاهی مطالعه دقیق، معمولاً در دسترس نمی‌باشد، لذا شناسایی این پهنه بر اساس مشاهدة عینی و قضاوت صحیح مهندسی نتایج قابل اعتمادی را بدست خواهد داد.

آب زیرزمینی - آلودگی نفتی - مشاهده عینی -TPH - لایه نفت آزاد