مینا عشرتی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، واحد تهران شرق ( قیام دشت )، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران- ایران
انسیه قربانی نیا - استادیار دانشکده هنر و معماری، واحد تهران شرق ( قیام دشت )، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران- ایران

معماری با ایدئولوژی مردم ارتباط نزدیک دارد و معمار باید بر اساس تفکرات ، باورها و فرهنگ مردم طرح خود را ارائه دهد. معماری، زندگی مردم و فرهنگ با هم در ارتباط هستند و با طراحی معماری، طراحی زندگی انسان شکل می گیرد. معماری در بستری از فرهنگ شکل می گیرد و نمی تواند جدا از فرهنگ باشد زیرا این دو بر هم مؤثر هستند. علاوه بر فرهنگ، اقلیم نیز در معماری تأثیر گذار است. برای مثال در اقلیم گرم و خشک، دورنگرایی بهترین راه حل ممکن برای تعدیل هوا بوده است. همچنین مذهب نیز به نوعی تأثیر گذار است. ایرانیان بر حسب مذهب خود و بر اساس اصل محرم و نامحرم، دو فضای اندرونی و بیرونی را در معماری طراحی می کردند. در مکتب معماری یزد ( حرمت ) و ( حجاب ) یک اصل تلقی می شود. حریم خانواده از تجاوز سمعی و بصری به دور است و هیچ خانه اصیل یزدی را نمی توان یافت که اصل محرمیت در آن رعایت نشده باشد. در این مقاله سعی نگارنده بر آن بوده است تا ابتدا با ارائه تعریفی از محرمیت، عوامل مؤثر بر شکل گیری و راه کار های به کار رفته در معماری سنتی ایران را بازشناساند. و سپس با نگاهی به آیاتی که در قرآن کریم در این زمینه آمده است ( سوره نحل آیه 80- سوره نور آیه 61، 31، 29، 28، 27- سوره نساء آیه 23- سوره احزاب آیه 59 ) ، چگونگی کالبد یافتن آن را در معماری سنتی ایران بررسی کند.

محرمیت، درونگرایی، معماری سنتی، سلسله مراتب، حریم، خلوت