ندا روشنایی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زراعت، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
جواد حمزه ئی - استادیار، اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان،

به منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا و سطوح مختلف کود فسفر بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی آنیسون در شرایط تنش خشکی ، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصدفی در سال زراعی 1391 در سه تکرار و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا شد. تیمارهای تنش خشکی شامل سه سطح قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع ابیاری در مرحله دانه بندی و ابیاری کامل (شاهد) بعنوان فاکتور اصلی، تیمارهای کودهای شامل 5 سطح مصرف 100٪، 75٪ ، 50٪ 25٪ مقدار توصیه شده و تیمار عدم مصرف کود شیمیایی و تیمارهای تلقیح شامل 2 سطح تلقیح و عدم تلقیح بعنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد بر تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر،‌تعداد دانه در چترک و عملکرد دانه، از مقدار آن‌ها کاست و بر درصد اسانس آن به صورت معنی‌داری افزود. بیشترین این تأثیر در تمامی صفات فوق در تیمار قطع ابیاری در مرحله گلدهی مشاهده شد. در این بین فسفر با تأثیر مثبت بر کلیه اجزای عملکرد دانه سبب افزایش عملکرد دانه شد. در بین سطوح کودی فسفر،سطح 50 درصد بیشترین تأثیر را بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و درصد اسانس در دانه را دارا بود. درصد اسانس دانه بواسطه تلقیح با قارچ مایکوریزا از 5/3 درصد در تیمار عدم تلقیح، به 6/3 درصد رسید. بیشترین افزایش درصد اسانس در تیمار کاربرد کود فسفره به میزان 50 درصد توصیه شده حاصل شد. این تیمار در زمان قطع آبیاری در مرحله گلدهی، درصد اسانس را به میزان 26 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد.

مایکوریزا، قطع ابیاری، فسفر، اسانس، عملکرد، آنیسون