حمیدرضا وثوقی فر - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
محمدرضا عدل پرور - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران

در این مقاله راهکارهای لازم برای برطرف نمودن معایب بادگیرهای سنتی موجود در شهر کرمان ارائه شده است. از بادگیرهای این شهر برای هدایت هوای بیرون به داخل فضای مسکونی و کمک به برقراری آسایش حرارتی در تابستان، استفاده می شده است. برجهای بادگیر شهر کرمان دارای ارتفاعهای متفاوتی می باشند. کوتاه ترین این بادگیرها دارای ارتفاع 2 متر از سطح بام یا حدود 5 متر از سطح حیاط می باشد. بلندترین این نوع بادگیرها دارای ارتفاع 30 متر از سطح حیاط است. متوسط ارتفاع این بادگیرها 8 متر از سطح حیاط، می باشد. بادگیرهای سنتی دارای محدودیتهائی می باشند. در این سیستمها گرد و غبار، حشرات در بعضی موارد پرندگان کوچک وارد ساختمان می شوند. از دیدگاه دیگر قسمتی از هوا که وارد بادگیر می شود، از قسمتهای دیگر خارج می شود. در برخی از این بادگیرها، فقط یک طرف حفره های ورودی تعبیه شده است، در این حالت مشکل ذکر شده برطرف شده است. از دیگر محدودیتهای سیستمهای سنتی آنست که مقدار برودت در جرم ساختمان بادگیر ناچیز می باشد. در این سیستمها از پتانسیل برودتی هوا به طور کامل استفاده نمی شود. با اعمال کوچکترین تغییرات، مشکل ذکر شده حل می گردد. در شهر کرمان که دارای اقلیم گرم و خشک می باشد، ایجاد سرمایش تبخیری فرآیندی مناسب در برآورد نمودن شرایط تهویه مطبوع می باشد. برای افزایش بازدهی بادگیرها، تعبیه صفحه های سلوزی، پمپ آب نزدیک دهانة ورودی بادگیر از اهمیت به سزائی برخوردار می باشد. با توجه به اینکه سیستم پیشنهاد شده در یک مجموعة بسته از آب استفاده می نماید، بنابراین آب زیادی برای تأمین شرایط تهویه مطبوع، احتیاج نمی باشد. نتایج و مشاهدات نشان می دهند که شرط استفاده از سیستم پیشنهاد شده آنست که حدالقل سرعت باد 3 متر بر ثانیه باشد. سیستم ذکر شده برای مناطقی که دارای اقلیم گرم و خشک، مانند شهر کرمان می باشند، توصیه می گردد.

بادگیرهای سنتی، سرمایش تبخیری، اقلیم گرم و خشک