الهام حاجی خداوردی خان - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، دانشکده معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
سید عباس آقا یزدانفر - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
احمد اخلاصی - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

ایجاد حریم برای خانه یکی از مهم ترین اصول در معماری اسلامی است ولی امروزه حریم مطلوب از دیدگاه اسلامی در اکثر واحدهای مسکونی وجود ندارد و در چگونگی تحقق آن در واحدهای مسکونی معاصر، ابهام وجود دارد. به دلیل اهمیت ایجاد حریم در خانه، این تحقیق در پی آن است که نشان دهد چگونه می توان رعایت اصل محرمیت را در طرح های مسوکن معاصر بهبود بخشید و به طراحان راه های بهتری برای تحقق این امر نشان داد. این پژوهش از نوع میان دانشی و در دو حوزه اسلامی و معماری است که در ابتدا با استفاده از روش استدلال منطقی به دسته بندی معیارهای سنجش محرمیت در خانواده از دید گاه اسلامی پرداخته می شود. برای شناخت بهتر این معیارها، از استنادات دینی که قرآن کریم به همراه آیات و روایات می باشند بهره گیری شده است. پس از آن با استفاده از روش مورد پژوهی، دو پروژه مسکن مهر پردیس و مجتمع مسکونی عرفان به عنوان مصادیق بررسی معیارهای حریم مورد مطالعه و تحلیل قرار هرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، رعایت حریم صوتی و حریم بویایی در دو مجتمع شرایط یکسانی دارد در حالیکه حریم دسترسی در مجتمع عرفان شرایط مناسبتری دارد و در نهایت در خصوص حریم بصری که مهمترین معیار سنجش محسوب می شود، در مجتمع عرفان بسیار خوب و مناسب رعایت شده است در حالیکه مجتمع مسکونی مهر از این نظر در سطح بسیار نازلی قرار دارد.

معیارهای سنجش محرمیت، دیدهاه اسلامی، مسکن معاصر