فضل اله اسمعیلی - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور
مهدی خداداد - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیاوبرنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان
مهناز اکبری - دانشجوی دکتری جغرافیاوبرنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
وحید رودگرصفاری - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی ماهوارهای، دانشگاه تهران

شناخت توان آسایش زیست اقلیمی یا بیوکلیماتیک در مناطق مختلف جغرافیایی میتواند به برنامهریزی طراحی مسکن، الگوی معماری، بهرهوری از جاذبههای طبیعی اکوتوریسم و آسایش انسان در طبیعت کمک نماید. در این پژوهش آسایش زیست اقلیمی بر اساس روشها و مدلهای بیوکلیمایی انسانی ماهانی، اوانز و بیکر با استفاده از اطلاعات آماری 5 ایستگاه منتخب هواشناسی استان طی دوره 55 ساله1390-1376 صورت گرفته است. نتایج حاصل از این مقاله با توجه به شرایط محیطی نشان میدهد که شرایط مطلوب آسایش زیست اقلیمی از غرب به شرق استان (در رامسر 4 ماه و در بابلسر 6 ماه) افزایش مییابد. البته این شرایط با فاصله از ساحل دریا در شرق (قائمشهر) کاهش مییابد ولی در دورههای نامطلوب گرم و سرد و شب و روز تغییر چندانی نمیکند. حدود 4 ماه از سال در تمام طول روز بیشتر و در طول شب از میزان آن کاسته می شود و در فصل زمستان شرایط نامطلوب سرد در طول شب وجود دارد ولی در طول روز از شدت آن کاسته میشود. همچنین براساس نتایج سه شاخص ماهانی، اوانز و بیکر میتوان اینگونه نتیجه گرفت که تمامی ایستگاهها در اردیبهشت و مهرماه در شرایط مطلوبتری نسبت به ماههای دیگر قرار دارند. و ماههای خرداد و آبان نیز پتانسیل وارد شدن به محدوده آسایش را در طی شب و روز دارا میباشند. شرایط اقلیمی بسیار سرد در فصل زمستان استفاده از سیستمهای گرمایشی را میطلبد و در فصل تابستان شرایط نامطلوب گرم حاکم بوده و سیستمهای گرمایشی مناسب جهت ایجاد آسایش لازم است. در ماههاییکه خارج از محدوده آسایش قرار دارند میتوان با اصول طراحی معماری متناسب با اقلیم در اکثر اوقات سال به راحتی شرایط آسایش حرارتی را فراهم نمود و از مشکلات و معایب تخریب محیط زیست آلودگیهای صوتی و هزینه بالای مصرف انرژی جلوگیری کرد.

آسایش زیست اقلیمی، مازندران، ماهانی، اوانز، بیکر، توسعه پایدار