سیدحسین صدرقاین - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی و اصلاح و تهیه بذر چغ
محمدعلی چگینی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی و اصلاح و تهیه بذر چغ

کشور ما دارای اقلیم خشک و نیمه خشک بوده و محدودیت منابع آب مهمترین نهاده برای تولیدات محصولات کشاورزی میباشد . علاوه بر محدودیت منابع آبی پتانسیل تبخیر بالا، کشت بسیاری از محصولات کشاورزی را که دارای دوران رشد طولانی و نیاز آبی بالا می باشند را با محدودیت جدی مواجه ساخته است . چغندرقند از محصولات استراتژیک کشور میباشد که تولید آن در بخش کشاورزی و همینطور صنعت بسیار حائز اهمیت می باشد . محدودیت منابع آبی، گسترش استفاده از سیستمهای نوین آبیاری در مزارع چغندرقند، ارقام جدید، تکنولوژی و مدیریت های جدید آبیاری و ... ایجاب می نماید که تحقیقات بیشتری در خصوص تولید چغندرقند و بذر چغندرقند صورت گیرد . بذر مرغوب اساس زراعت نوین بوده و یکی از عوامل بسیار مهم در تولید محصول ریشه چغندرقند و افزایش بازدهی و تضمین سود می باشد . به همین منظوردراین مطالعه اثرات متقابل دو روش آبیاری ( نشتی و تیپ ) با چهار سطح نیتروژن ) 180 kg/ha و 120 و 60 و (0 و سه سطح فسفر ) 60 kg/ha ، 30 و (0 را بر روی رقم چغندرقند 7233 در سال 1385 مورد بررسی قرار گرفت . طرح آماری به صورت اسپلیت فاکتوریل که روش های آبیاری در کرت های اصلی و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر در کرت های فرعی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد . صفات کمی شامل تعداد بوته مستقرشده، درصد بوته به ساقه رفته، عملکرد کل بذر، ماده خشک اندام هوایی و ریشه و همچنین صفات کیفی از جمله ارتفاع بوته ، قوه نامیه، وزن هزار دانه، عملکرد سایزهای مختلف بذر و میزان فسفرگیاه اندازه گیری شد . نتایج نشان داد کارآیی مصرف آب در روش تیپ 1/66 برابر روش نشتی است . همچنین تعداد بوته مستقرشده و درصد بوته به ساقه رفته در روش آبیاری تیپ بطور معنی داری بیشتر از تعداد بوته مستقرشده و تعداد بوته به ساقه رفته در روش آبیاری نشتی می باشد، وزن کل بیومس تولید شده، وزن سرشاخه تولیدی و عملکرد بذر خام تولید شده نیز در ابیاری تیپ بیشتر از وزن سرشاخه تولیدی و وزن بذر تولیدی در آبیاری نشتی می باشد . نتایج این تحقیق نشان می دهد به دلیل اینکه روش آبیاری تیپ موجب افزایش عملکرد کمی بذر و کاهش مصرف آب می شود میتواند جایگزین روش آبیاری نشتی در زراعت چغندر قند بذری گردد . مضافا اینکه مصرف 120 و 60 کیلوگرم در هکتار به ترتیب نیتروژن و فسفر نیز توصیه می شود

آبیاری نشتی ،آبیاری تیپ،بذر چغندرقند،فسفر،نیتروژن