حامد رفیعی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد و توسعه، دانشگاه تهران
زهره شعبانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد و توسعه، دانشگاه تهران

با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در دستیابی به اهداف افق چشم انداز بیست ساله ایران و همچنین با توجه به محدودیت منابع تولیدی بویژه آب در بخش کشاورزی، در این مطالعه، عوامل موثر بر بهره وری آّب بویژه خرده مالکی در استان خراسان مورد بررسی قرار گرفته است . محصولات مورد نظر چغندر قند و گندم آبی بوده، که نهاده آب عاملی مهم و محدودکننده در تولید این محصولات میباشد . به این منظور با به کار گیری داده های این پژوهش که از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری تکمیل شده است، توابع مختلف تولیدی برآورد گردید و از میان آنها تابع تولید درجه دوم تعمیم یافته براساس معیارهای مختلف انتخاب شد، سپس اقدام به محاسبة بهرهوری آب و بررسی اثر مصرف نهادههای مختلف، بویژه وسعت مزارع بر میزان آن شدهاست . نتایج نشان میدهد که میزان بهرهوری آب در هر دو محصول، رابطه مثبت و معنی - داری با وسعت مزارع داشته است . همچنین کششهای محاسبه شده نشان میدهد با افزایش یک درصدی در نهاده آب ، تولید چغندر 0 / 541 درصد افزایش مییابد، در حالیکه تولید گندم آبی 15 / 812 درصد افزایش می یابد اما میزان تĤثیر پذیری بهرهوری نهایی آب از افزایش یک واحد سطوح زیر کشت در کشت چغندر بیشتر از میزان تأثیرپذیری آن در کشت گندم آبی است . لذا، به منظور حداکثر کردن بهرهوری نهایی آّب، تشکیل تعاونیهای تولیدی، اصلاحات اراضی و یکپارچه - سازی آنها به منظور کاهش اثر خردهمالکی پیشنهاد میشود

بهرهوری آب، خردهمالکی، چغندر و گندم آبی