یاسر حسینی
هادی معاضد
سعید برومندنسب
حیدرعلی کشکولی

خودپالایی به مجموعه فعل و انفعالاتی گفته می شود که به صورت طبیعی در یک منبع آبی اتفاق می افتدودر نتیجه آن میزان آلودگی آب طی فرایندهای طبیعی کاهش یافته وکیفیت آب تا حد استاندارد مطلو ب افزایش می یابد.عواملی که بر این پدیده موثرند عبارتند از:1- میزان انتقال آلاینده ها 2- میزان نفوذ و پخش آلاینده ها 3- میزان تبدیل آلاینده ها 4- میزان تهنشینی و میزان تجزیه آنها ..هدف از این تحقیق بدست آوردن حجمی از آلودگی است که رودخانه کرخه در بازه مورد نظر قادر به تصفیه فیزیکی و شیمیایی آن می باشد.در این تحقیق از اطلاعات چهار ایستگاه هیدرومتری به نامهای 1- جلوگیر 2- پای پل 3- عبدل الخان4- حمیدیه واقع بر رودخانه کرخه در یک دوره 10ساله استفاده گردید .اطلاعات مورد نیاز در هر بازه عبارت بودند از1- دبی2- عمق متوسط 3- سطح مقطع 4- سرعت متوسط در هر بازه 5- طول هر بازه 6- درجه حرارت آب در هر بازه . که با توجه به نتایج بدست آمده مشاهده می‌شود که قدرت خودپالایی رودخانه کرخه در طول سه بازه در نظر گرفته شده در تمام فصول سال از یک روند یکنواخت و تقریباً یکسانی پیروی می‌کند. بر اساس این نتایج حداکثر توان خودپالایی مربوط به بازه 1-2 (حدفاصل جلوگیر و پایه پل) به میزان 3،164،295 تن/روز و حداقل آن مربوط به بازه 3-4 (حدفاصل عبدالخان و حمیدیه) به میزان 1،848،180 تن /روز می‌باشد که در همه این بازه‌ها این حداکثر توان در فروردین ماه و حداقل آن در مهرماه دیده می شود. این روند نشان می‌دهد که هر چه از بالادست رودخانه به پایین دست رودخانه حرکت کنیم توان خودپالایی رودخانه کمتر شده و علت این روند را می‌توان به اضافه شدن مواد کارخانه‌های تأسیسات شیمیایی و افزایش جمعیت ربط داد همچنین نحوه تغییرات ظرفیت خودپالایی رودخانه کرخه از بازة اول تا سوم در تمامی ماهها مشابه است بجز اسفندماه که در بازه دوم با شیب بیشتری نسبت به بازة اول کاهش می‌یابد که به نظر می‌رسد علت آن آب شدن برف در ارتفاعات حوضه آبریز رودخانه کرخه بوده که باعث افزایش دبی در بازه اول می‌شود.

خودپالایی ,رودخانه