منصور ابراهیمی
نرگس شم آبادی

یکی از اصطلاحاتی که به تازه‌گی به عرصه علم وارد شده است، هورمون‌های محیطی هستند که با استفاده از مکانیسم تقلید عمل هورمون‌های طبیعی بدن انسان و حیوان، موجبات بروز بیماری‌های وابسته به هورمون از جمله سرطان‌های اندام‌های دستگاه‌های تولید مثلی را فراهم آورده‌اند. عمده این مواد سنتزی بوده و سابقه حضور در طبیعت را نداشته‌اند. با توجه به بالا بودن نرخ ابتلا به سرطان پستان در شهر قم نسبت به الگوی سایر نقاط کشور و موارد مشابه دیگر، احتمال وجود ارتباط بین این مسئله و فیلترهای دستگاه‌های مورد استفاده جهت تهیه آب شیرین بعید به نظر نمی‌رسد. از مجموع 22 واحد آب شیرین‌کن شهر قم 12 واحد (54/5%) از دستگاه مدل آلبتروس و 10 واحد (45/5%) مدل کورودوکس استفاده کرده و سه نوع فیلتر شنی، نخی و کربنی در آنها استفاده می‌گردد. از 16 ماده‌ای که بعنوان ماده شوینده واحدهای آب‌شیرین استفاده می‌شود تنها دو ماده اکسید اتیلن (در %4 واحدها) و نانویل فنل (در 9% واحدها) خاصیت آلاینده‌های هورمونی محیطی داشتند و این در حالی است که خاصیت آلایندگی ماده آنتی‌اسکالانت هنوز مورد مداقه می‌باشد.

آب‌شیرین‌کن، هورمون‌های محیطی، آلودگی