آرزو کریمیان - دانشجوی مهندسی محیط زیست – آب و فاضلاب
مهران افخمی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز- گروه محیط زیست

آلودگی هوا در شهرهای بزرگ یکی از مشکلات اساسی است که جهت رفع و کاهش آن نیاز به انجام برنامه های متعدد مدیریتی و زیست محیطی می باشد. از منابع عمده این آلودگی فعالیتهای صنعتی ، شهری و حمل و نقل را می توان نام برد که مقدار زیادی از انواع آلاینده ها را وارد هوا نموده و سبب کاهش کیفیت آن می گردند. تنوع مواد آلاینده و تولید در حجم زیاد ، پراکندگی مکانی مراکز تولید، کنترل و اندازه گیری آلاینده ها را با مشکل مواجه می سازد.امروزه سیستمهای تبادل داده ، پردازش ، تجزیه و تحلیل و مدلسازی از ارکان مهم سیستمهای مدیریت و کنترل کیفیت هوا می باشند.کاربرد GIS و دیگر ابزار مدلسازی ما را در انتخاب محل مناسب جهت تعیین بهینه ایستگاههای پایش و ارزیابی دیگر پارامترها یاری نموده و با دارا بودن قابلیت ایجاد پایگاههای اطلاعاتی زمانمند می توان اطلاعات حاصل از پایشهای مختلف در محدوده های زمانی و مکانی متنوع را ذخیره ، تجزیه و تحلیل و پردازش نمود. در سیستم GIS اطلاعات حاصل از پایشهای مختلف ، لایه های نقشه ، اطلاعات هواشناسی ، ارزیابیها و وضعیت کیفیت هوا بر اساس شاخصهای کیفیت هوا تبدیل به یک مدل ژئورفرنس گشته ، نواحی بحرانی و مناسب تعیین و درسیستم پشتیبانی تصمیم گیری ( DSS ) استفاده می گردد تا طراحان و برنامه ریزان بتوانند راهکارهای مناسب را ارائه دهند.مدل نهایی تهیه شده خود شامل چندین مدل می باشد که از مهمترین آنها می توان به مدل داده ای جهت ورود اطلاعات، مدل ارزیابی، مدل توسعه ، مدل کنترل و مدل رابط کاربر اشاره نمود. استفاده از GIS اجرای سیستم مدیریت کیفیت هوا را کاراتر و مقرون به صرفه تر نموده و DSS را ارتقا می بخشد و به متخصصان و برنامه ریزان کمک می نماید تا با استفاده ازآن تجزیه و تحلیلهای واقع گرایانه تری ارائه داده و راهکارها و تصمیمات بهتری جهت بهبود و کنترل وضعیت کیفیت هوا اتخاذ نمایند.

کیفیت هوا، سیستم پشتیبانی تصمیم گیری، GIS، مدلسازی، نرم افزارهای کیفیت هوا