نعمت ا... قنبری - کارشناس ارشد مهندسی محیطزیست وکارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست مازند
سیده مهتاب شجاعی - کارشناس حفاظت محیط زیست مازندران
رسول علی اشرفی پور - مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران

هوا ترکیبی مهم و حیات بخش است .آلودگی هوا از بزرگترین مشکلات رویاروی انسان امروز در سراسر جهان است که با افزایش جمعیت ،توسعه شهرها، افزایش وسایل نقلیه و گسترش ترافیک شهری ،توسعه سریع ونا متعادل اقتصادی ،استفاده نامناسب از سیستم ها ودستگاههای صنعتی ،افزایش مصرف انرژی وعدم رعایت مقررات زیست محیطی افزایش یافته است .مهمترین منابع آلاینده هوای شهری مصرف بی رویه سوختهای فسیلی وتردد وسایط نقلیه موتوری میباشد که با ایجاد انواع آلاینده ها به شکل ذرات ریز معلق در هوا(آئروسلها)،انواع گازها.سهم عمده ای در شدت روز افزون آلودگی بر عهده دارند .همچنین آلودگی هوا سبب ایجاد حساسیت های پوستی وچشمی وبروز انواع بیماری های خطرناک نظیر سرطانها ،تغییرات ژنتیکی ،مرگ احشام،تخریب وکاهش محصولات کشاورزی،خوردگی فلزات و... میشود.روش تحقیق:در این بررسی پس از جمع آوری اطلاعات لازم در خصوص میزان مصرف انواع فراورده های سوخت فسیلی استان طی یک دوره چهار ساله وهمچنین شناسایی انواع واحدهای صنعتی آلاینده هوای استان نسبت به پایش زیست محیطی وآنالیز آلاینده های خروجی از دودکش 53واحدصنعتی وهمچنین نسبت به 150موردنمونه برداری ازانواع خودروهای درحال تردداقدام وسپس نتایج حاصله با استانداردهای زیست محیطی تطبیق داده شدودر نهایت به تشریح اثرات تغییرات غلظت آلاینده ها بر آب وهوا وسلامتی انسانها وارائه راهکار مدیریتی جهت تقلیل آثار ناشی از آلودگی ها پرداخته شد. نتایج ودستاوردها:داده ها نشان می دهند که عمده منابع متحرک وبسیاری از منابع ثابت مستقر در استان از آلودگی شدید هوا برخوردار می باشندکه می تواند بر روی محیط زیست اطراف تاثیر گذار باشدوموجب اثرات سوءبهداشتی وزیست محیطی گردندکه در این بین سهم منابع متحرک (خودروها)نسبت به سایر منابع آلاینده هوا بیشتر بوده که نتایج نشان از آلودگی بالا وبسیار شدید خودروهای در حال تردد می باشد.از منابع ثابت آلاینده نیروگاه شرکت سیمان، صنایع ریخته گری ،کارخانجات آجرپزی ودیگر صنایع بزرگ صنعتی استان در رتبه بعدی ایجاد آلودگی هوا نقش ایفا مینمایند.اثرات منابع آلاینده یادشده توام با مصارف بی رویه سوخت های فسیلی وسایرفاکتورهای دخیل درامرافزایش آلودگی هوای استان موجب تشدید آلودگی هواواثرات آن براستان شده وخواهدشد. .تفسیرنتایج وپیشنهادات :آلودگی هوا از مشکلات مهم همه کشورها است.حیات کره زمین ما وموجودات آن به مبارزه انسان با آلودگی های محیط زیست به ویژه مبارزه با آلودگی هوا بستگی دارد.استان مازندران به لحاظ موقعیت خاص ویژه آن به جهت عدم گسترش وتوسعه فضای شهری،عدم توسعه وتعریض جاده ها ی بین شهری،ونیزباتوجه به وضعیت موجود آن یعنی پراکندگی واحدهای آلاینده دراطراف شهرها،تعریض نبودن خیابانها،نداشتن پل های روگذروزیرگذر،فرسودگی عمده خودروهای درحال ترددوباعمربیش از15سال،ترافیک شدیددرشهرهای پرجمعیت،نزدکی شهرهاوروستاها وبه هم چسبیدن آنهادرآینده نچندان دوروتبدیل شدن به یک کلان شهربزرگ،مصرف بی رویه سوخت وبسیاری ازموارددیگرموجب تشدیدروزافزون آلودگی هوای استان شده وخواهدشد.لذا .کنترل جمعیت، استفاده مناسب از وسایل ومواد وصرفه جویی در مصرف سوخت ،افزایش سطح پوشش گیاهی وپیشگیری از نابودی جنگلها ،استفاده از انرزی های تجدید شونده مبارزه با آلودگی هوا نیازمند برنامه ریزی واجرای صحیح برنامه ها در سطح ملی است وبدون تردید موفقیت برنامه های مبارزه با آلودگی هوا بدون همکاری مردم ممکن نخواهد بود.

هوا،صنعت،خودرو،سوخت،آلودگی