فرشته قاسم زاده
سمانه توکلی - گروه زیست شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
شانا وثوق

مواد هیدروکربنی ناشی از فعالیت های انسانی به طور مداوم آب و خاک را آلوده می کنند.روشهای مختلفی برای پاکسازی محیط از این آلوده کننده ها وجود دارد که یکی از اینروشها، گیاه پالایی است. متابولیسم گیاهی هیدروکربنها بر اساس مدل Green livers یکی از فرایندهایگیاه پالایی به منظور کنترل مداوم مواد زائد است. در طی این فرایند هیدروکربنها از طریق گیاه جذب می شوند، سپس از لحاظ ساختاری توسط آنزیم های مختلف تغییر شکل می یابند و در واکئل ها ذخیره می شوند. این فرایند در تمامی مراحل توسط انزیم ها صورت می گیرد. در حقیقت این مدل، تغییر شکل و ذخیره مواد شیمیایی در گیاه است نه تخریب آنها. در بین ترکیبات آلی، ترکیبات نیتروآرومانتیک مانند مواد منفجره نه تنها منبعه الودگی هستند. بلکه تاثیرات سمی و جهش زایی نیز روی امنسانها و حیوانات دارند. از مهمترین این ترکیبات ، TNT است. پالایش TNT از طرق مختلف صورت می گیرد، اما بهترین روش استفاده از گیاهان مرداب است. در این تحقیق نشان داده شده که گیاهان مرداب مخصوصا گیاهان غوطه ور حاشیه ای قدرت زیادی در پالایش TNT دارند. اما گیاهان حاشیه ای 10-5 برابر بیومس بیشتری نسبت به گیاهان غوطه ور دارند. در نتیجه از گیاه حاشیه ای australis Phragmites که یک گیاه بومی اکثر مناطق ایران است، می توان در تالای های ساخته شده جهت پالایش گیاهی TNT استفاده کرد. این تالاب ها می توانند درمناطق نظامی ایجاد شوند.

TNT ، گیاهان مرداب ، Green livers