علی جعفری - دانشجوی دوره دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه
مسعود طاهریون - دانشجوی دوره دکتری مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهرا

امروزه باتوجه به بحران آلودگی منابع آب که روز به روز با افزایش جمعیت و گسترش صنایع و کشاورزی ابعاد گسترده‌تری می‌یابد، استفاده از راهکارهای نوین و اقتصادی جهت کنترل و کاهش آلودگی منابع آبی کاملا اهمیت یافته است. در این تحقیق با اشاره به روش های متداول موجود در جلوگیری یا کاهش آلودگی‌های منابع آب به امکان سنجی اجرای روش مجوزهای تخلیه قابل خرید و فروش(Tradable Discharge Permits) مبتنی بر ضریب انتقال آلودگی ها از منابع بالادست به پایین دست به عنوان مبنایی برای تعیین حداکثر میزان بار آلودگی روزانه(Total Maximum Daily Load) و اختصاص این بار آلودگی به منابع آلاینده مختلف و نسبت های مبادله بین آنها پرداخته شده است. با توجه به اینکه هر یک از منابع آلاینده باید موثرترین راه حل را برای کاهش بار آلودگی خود تا رسیدن به حد تعیین شده انتخاب کنند، منابع آلاینده مهم که دارای حجم زیاد فاضلاب و بار آلودگی بالایی هستند با اتخاذ روش کنترل تکنولوژیک و احداث تصفیه خانه فاضلاب که با توجه به ابعاد اقتصادی آن روش موثری می باشد اقدام می کنند. منابع آلاینده کوچک که احداث تصفیه خانه فاضلاب با توجه به حجم فاضلاب شان اقتصادی نمی باشد برای ادامه فرایند تولید خود مجبور به خرید مجوزهای تخلیه خواهند بود. این مجوزها توسط منابع آلاینده کوچک از منابع آلاینده بزرگ دارای تصفیه‌خانه فاضلاب که آلودگی خود را به کمتر از حد تعیین شده رسانده‌اند، خریداری می‌شود. مقدار مجوز و نوع آلودگی که خریداری می‌شود، در جدول ضرایب انتقال(نسبت های مبادله) مشخص می‌شوند. قیمت اولیه مجوزهای تخلیه نیز با توجه به هزینه‌های اجرا و پایش برنامه توسط مسئول محیط زیست تعیین می شود ولی قدرت چانه زنی برای خریدار و فروشنده به عنوان انگیزه های مبادله محفوظ می باشد. کارایی این روش در حوزه آبخیز رودخانه دز به عنوان مطالعه موردی مورد آزمون قرار گرفته است

مجوزهای تخلیه قابل خرید و فروش ، ضریب انتقال آلودگی ،حداکثر میزان بار آلودگی روزانه