نیلوفر اسلام زاده
سیدمحسن حسینی
حمیدرضا مرادی

منطقه حفاظت شده مانشت در ایلام، یکی از رویشگاههای طبیعی یک گونه گیاهی زیبا به نام لاله واژگون ( Fritillaria imperialis) است. لاله واژگون در این منطقه به صورت لکه هایی وجود دارد. به منظور ازدیاد و حفظ نسل کنونی و پیشنهاد رویشگاههای جایگزین برای لاله واژگون، محیط زیست منطقه از نظر توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع)، پوشش گیاهی همراه، تیپ خاک، اقلیم (دما و باران)، وضعیت فرسایش خاک، زمین شناسی و کاربری طبقه بندی و به صورت نقشه در آمده و به صورت لایه های GIS رویهم گذاری شدند. بافت, اسیدیته (pH) و هدایت الکتریکی (EC) خاک، در آزمایشگاه تعیین شد. در نهایت شرایط اکولوژیک مناسب رویشگاه لاله واژگون مشخص شد تا در تصمیم گیری مدیران محیط زیست به کار آید. رویهم گذاری لایه ها نشان داد که لاله واژگون در دامنه ارتفاع (2200-1800) متر از سطح دریا، شیب %(60-30)، جهت شمالی، زمین شناسیPd (شیل پابده) و As (آهک آسماری)، دمای میانگین (20-18) درجه سانتی گراد، تیپ (برو- شن- زالزالک) و (برو-بنه ) پوشش گیاهی، نوع کاربری اراضی (کوهها)، طبقه فرسایش (متوسط)، میزان بارندگی (750-600) میلی متر در سال و تیپ خاک و واحد اراضی (Lithic Xerorthent ) رویش دارد. آنالیزهای خاک نشان داد که درون رویشگاه لاله واژگون بافت رسی-لومی، لومی-شنی و شنی، اسیدیته 99/7 -74/7، هدایت الکتریکی (267/0-149/0) میلی زیمنس بر سانتی متر، بوده و برای رویش آن مناسب است. نتایج پژوهش نشان داد از 30000 هکتار مساحت کل منطقه تنها 590 هکتار شامل 97/1% به عنوان رویشگاه کاندیدا مناسب می باشد.

مکان یابی (Rehabitation )، لاله واژگون) ( Fritillaria imperialis، رویشگاه (Site) ، منطقه حفاظت شده مانشت Manesht protected area)) و GIS (Geographic Information System)