جلیل فرزادمهر - عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند
حمیدرضا شریفان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

بدون شک یکی از عوامل عمده و مهم تخریب زیستگاه های گیاهی و جانوری عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی هنگام توصیه کاشت گونه های گیاهی مرتعی غیر بومی برای اصلاح و توسعه مراتع می باشد .که ممکن است کاشت گونه های غیر بومی نه تنها باعث اصلاح و احیاء پوشش گیاهی و خاک منطقه نمی شود بلکه اثرات مخرب زیست محیطی آن ممکن است زیستگاه ها گیاهی و جانوری را تحت تاثیر قرار داده و به کاهش و از بین رفتن گیاهان بومی منطقه و به تبع آن از بین رفتن جانوران و بر هم خوردن چرخه اکولوژیک منجر شود در این مطالعه بررسی کاشت گیاه آتریپلکس که گیاهی است غیر بومی بر پوشش گیاهی بومی منطقه و نیز جمعیت جانوری آن مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و اثرات مثبت یا منفی وارد بر اکوسیستم بررسی می شود . در این تحقیق سه ناحیه آتریپلکس کاری شده و سه ناحیه شاهد انتخاب شد در مناطق شاهد و ناحیه آتریپلکس کاری شده نمونه گیری برای تعیین تاج پوشش,تولید گیاهی ,و تراکم گونه با استفاده از پلات گزاری انجام شد و با توجه به نتایج تحقیقات فوق می توان گفت که در اثر کاشت آتریپلکس بعد از چند سال در پوشش گیاهی و خاک تغییراتی ایجاد می شود که منفی یا مثبت بودن اثرات آن به شرایط منطقه و نوع مدیریت اعمال شده بستگی دارد با استفاده از نتایج فوق می توان گفت که کاشت این گونه غیر بومی در خاکهای غیر شور مغایر اصول اکوژیک است زیرا بر اساس نتایج بدست آمده کاشت این گونه در درمنه زار های مورد مطالعه به دلیل اثر آللوپاتی گیاه آتریپلکس باعث حذف گونه های گیاهی بومی از جمله درمنه شده است همچنین بر اساس مشاهدات جمعیت جوندگان از جمله جربیل ها به شدت افزایش پیدا کرده بطوریکه در زیر سایه اندازهربوته گیاه آتریپلکس حد اقل سه لانه جربیل مشاهده گردید که افزایش جمعیت جانوری (جربیل)و از بین رفتن گونه های خوشخوراک بومی را می توان به ورود یک گونه غیر بومی نسبت داد.

پوشش گیاهی ،آتریپلکس کانسسنس،جوندگان ،سرچاه عماری ،تخریب زیستگاه