نرگس شم آبادی - پژوهشکده سبز تحقیقات زیست محیطی دانشگاه قم
منصور ابراهیمی - پژوهشکده سبز تحقیقات زیست محیطی دانشگاه قم

علیرغم اینکه سرطان پستان بیماری جدیدی نیست، وقوع سرطان پستان در زنان در دهه های اخیر، به طور بی سابقه ای در سراسر جهان افزایش یافته است . نشان داده شده است که هورمون زنانه ( استروژن ) نقش مستقیمی در توسعه و پیشرفت سرطان پستان دارد . این نقش سئوالاتی را درباره مواد شیمیایی موجود در محیط که خاصیت استروژنی داشته و می توانند در ایجاد سرطان پستان نقش داشته باشند را ایجاد می کند . این مواد که به عنوان آلاینده های هورمون های محیطی و یا استروژنهای محیطی خوانده می شوند عمدتا مواد شیمیایی سنتزی بوده و سابقه حضور در طبیعت را نداشته و به عبارت دیگر ساخته دست بشر و از دستاوردهای تکنولوژی چدید و عصر صنعت می باشند . تعدادی از حشره کش های ارگانوکلرین و بی فنیل های پلی کلرینه دارای ویژگی های تقلید عمل استروژن ها هستند و در بافت چربی پستان و شیر انسان ذخیره می شوند . این مواد از طرق گوناگون همانند غذا، آب، هوا و حتی پوست جذب بدن انسان شده و وارد بافت های فوق شده و به دلیل داشتن خاصیت چربی دوستی می توانند در بافت چربی پستان نیز تجمع یابند . به هرحال، این واقعیت که نواحی زیر بغل و پستان با طیفی از فراورده های شیمیایی استروژنی از جمله مواد آرایشی در تماس هستند، قابل انکار نیست . این مواد آرایشی اغلب در نواحی فوق مالیده شده و می توانند به طور مستقیم جذب پوست شده و وارد بافت های چربی پستان شده و در آنجا ذخیره شوند . مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان می دهد %90 سرطان های پستان منشا محیطی داشته و علاوه بر آلاینده های هورمون های محیطی، سایر علل همانند کاهش عملکرد ژن های BRCA1/BRCA2 ، رژیم غذایی، سیگار کشیدن، الکل و تشعشعات نیز به عنوان فاکتورهای خطر سرطان پستان معرفی شده اند . این مقاله مروری شواهد موجود در مورد نقش مواد شیمیایی آلاینده هورمونی محیطی که در ترکیب مواد آرایشی، استروژن های دارویی، استروژن های گیاهی و استروژن های فیزیولوژیکی در افزایش شیوع سرطان پستان، مکانیسم و چگونگی اثر آن ها را مورد بررسی قرار می دهد .

استروژن های محیطی، سرطان پستان، مواد آرایشی، مکانیسم