محمدرضا محمودآبادی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز
عبدالمجید رونقی - دانشیار بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
غلامرضا هادربادی - رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

با توجه به تولید روز افزون مواد زاید شهری و از طرفی کاهش مواد آلی خاک ها به علت کشت و زرع مداوم، به گردش در آوردن مجدد این مواد زاید آلی به عنوان مواد اصلاح گر خاک نسبت به دفن و سوزاندن آنها برتری دارد . یکی از مشکلات استفاده از کمپوست، شوری بالا و اثر نامطلوب آن بر رشد گیاه می باشد . این پژوهش در گلخانه بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به منظور بررسی اثرات کاربرد کمپوست زباله شهری و آبشویی آن بر ویژگیهای خاک بعد از کشت سویا اجرا شد . خاک مورد آزمایش دارای بافت رسی، ماده آلی برابر 0/23 درصد و قابلیت هدایت الکتریکی برابر 0/27 دسی زیمنس بر متر بود . کمپوست مو رد استفاده از کارخانه کمپوست سازی اصفهان تهیه گردید که پس از خشک کردن در هوا و عبور از الک 2 میلی متری، به منظور کاهش قابلی ت هدایت الکتریکی قسمتی از کودها ( با نسبت 1:10 کود به آب ) آبشوئی شد . آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرا ر انجام شد . کمپوست با چهار سطح (. ، 1 ، 2 و 4 درصد وزنی ) در روی رقم سویا ویلیامز استفاده شد . 17 هفته پس از کاشت گیاه سویا برداشت شده و نمونه برداری از خاک گلدانها صورت پذیرفت . تجزیه داده ها با نرم افزار MSTAT C و میانگین ها با آزمون دانکن مقایسه شدند . کاربرد چهار درصد کمپوست باعث افزایش ماده آلی خاک معادل 1/7 برابر شاهد شد . بالاترین مقدار قابلیت هدایت الکتریکی خاک 4/21) دسی زیمنس بر متر ) با کاربرد چهار درصد کمپوست حاصل شد . مصرف چهار درصد کمپوست سبب افزایش غلظت فسفر قابل دسترس خاک معادل 25 درصد نسبت به شاهد شد . کاربرد تمامی سطوح کمپوست باعث افزایش غلظت کلر و سدیم خاک و آبشویی آن باعث کاهش یافتن این دو پارامتر گردید ولی هیچ گونه تاثیر معنی داری را بر روی غلظت پتاسیم خاک نشان نداد . کاربرد کمپوست سبب افزایش میزان آهن، منگنز، روی و مس خاک شد . گرچه کمپوست دارای غلظت نسبتاٌ بالایی از فلزات سنگین نظیر سرب و کادمیم بود اما مصرف این کود مشکلی از لحاظ سمیت این عناصر ایجاد نکرد . دلیل این امر را می توان به واکنش قلیایی خاک مورد مطالعه (pH =7/5) و مقدار زیاد بیکربنات کلسیم نسبت داد . تحت شرایط آزمایش حاضر، یکی از مهمترین مشکلات کاربرد کودهای آلی، افزایش شوری خاک بود . افزایش سطح کمپوست از صفر تا چهار درصد میانگین شوری خاک را 2/9 برابر شاهد کرد .

کمپوست زواید شهری ،آبشویی ،خصوصیات خاک پس از کشت