خوشناز پاینده - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
مرجان انصاری دزفولی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات اهواز

خاکهای آلوده به فلزات سنگین مشکلات بزرگی را در سرتاسر جهان بوجود می آورند . پالایش گیاهی یک روش آلودگی زدایی مستقیم برای خاک است که گیاه با ترسیب و تجزیه ترکیبات آلاینده در ریزوسفر، جذب انتخابی فلزات و تجمع در بافت خویش موجب کاهش مواد آلای نده می گردد . بدیهی است به کمک مواد بهساز مانند اصلاح کننده های آلی و سنتزی که با فلزات سنگین کمپلکسهای آلی – فلزی، قابل حل در محلول خاک تولید می نمایند؛ می توان گیاه پالایی را به یک فن آوری کارا و موفق تبدیل گردانید . لذا این پژوهش با هدف تعیین فعال ترین ما ده تشدید کننده جذب عناصر سنگین و نیز کار آمد ترین گیاه با سه تیمار گیاهی ( ذرت، آفتابگردان ) در سطح غلظت آلودگی شاملppm 50) ppm 450کادمیم، ppm 400 سرب ) و ppm 100) ppm 900 کادمیم و ppm 800 سرب ) ، دو سطح کود کمپوست زباله شهری به مقادیر 20 و 50 تن در هکتار ه مراه با شاهد در سه تکرار در قالب آزمایش گلخانه ای و طرح آماری کاملا " تصادفی طراحی و اجرا شد . دو هفته پس از کاشت، اسید سولفوریک به مقادیر 5) ، 0/1 ، mmol/kg (0 و DTPA به مقادیر 5) ، 0/3 ، ) 1mmol/kg به طور جداگانه همراه با آب آبیاری به گلدانها اضافه شدند . پس از ات مام دوره رشد آنالیز خاک و گیاه صورت گرفت . نتایج موید این مطلب بود که کلات کننده های فوق با توجه به ماهیت خود، تأثیرات متفاوتی در بخش قابل جذب خاک، در جذب عناصر سنگین توسط گیاه و نیز رشد و عملکرد آنها داشته اند . همچنین نتایج نشان داد کاربرد کلات کننده ها، قابلیت جذب عناصر کادمیم و سرب را با افزایش سطوح تیماری کودی افز ایش داده است که باعث افزایش انتقال این عناصر از ریشه به اندامهای هوایی شده که در مقایسه با تیمار شاهد این افزایش معنی دار می باشد وبیشترین تأثیر مربوط به کود کمپوست در سطح 50 تن در هکتار می باشد . نتایج حاکی از آن است که حلالیت عناصر کادمیم و سرب در خاک در نمونه هایی که کلات دریافت کرده بودند در سطح احتمال %1 به طور معنی داری افزایش یافته بود . علاوه بر این شاخص جذب و ضریب انتقال عناصر در مقایسه با شاهد به دلیل نقش مثبت کودهای آلی در بهبود کیفیت خ اک افزایش معنی دار یافته بود . در بین تیمارهای گیاهی ذرت به علت زیست توده بیشتر دارای حداکثر شاخص جذب می باشد و به عنوان کار آمدترین گیاه جهت گیاه پالایی می تواند انتخاب شود .

پالایش سبز، آلودگی، عناصر سنگین، اسیدسولفوریک، کود آلی ، DTPA