یوسف ساکیه - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی محیط زیست دانشگاه تهران
صادق دژکام - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی محیط زیست دانشگاه تهران

امروزه موضوع تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر محیط زیست به شاخه ای مهم از علم محیط زیست تبدیل گشته و موجب ایجاد روش ها و مدل های متنوعی جهت بررسی این موضوع شده است.Cellular Automata (CA) مدل مناسبی برای بررسی تغییرات کاربری اراضی و شبیه سازی آن بشمار می رود که الگوهای بزرگ مقیاس را از فرآیندهای کوچک مقیاس محلی تولید می کند. این روش مدلسازی با پدیده های مکانی و پویا سروکار دارد و متشکل از شبکه ی سلول های پیوسته ایی می باشد که حالت های متوالی سلول ها در تکرار های مختلف مطابق با قوانین اتخاذ شده و وضعیت سلول های همسایه تغییر می کند. در این مقاله از مطالعات داخلی و خارجی انجام شده که از شیوه CA به طور مستقیم در دست یابی به نتایج خود سود جسته اند استفاده شده است. در ابتدا به معرفی روش مدل سازی CA پرداخته شده است سپس نحوه ی به کارگیری این روش در شبیه سازی تغییرات پوشش و کاربری های سطح تالاب ارائه خواهد شد. نتایج بررسی در خصوص تالاب مورد بررسی نشان داد مدل شبیه سازی شده دارای 84 درصد همبستگی با واقعیت بوده است. از نتایج این مطالعه می توان این گونه استنباط کرد که هر پدیده یا فرآیند پیچیده ایی که دارای تغییرات مکانی و زمانی باشد، می تواند به زبان ساده توسط CA بیان شود. لذا استفاده از پتانسیل این روش جهت پیش بینی دیگر فرآیند های زمانی مکانی همچون روند توسعه شهری، نحوه انتشار آتش در جنگل، و همچنین نحوه انتشار بیماری های همه گیر نیز توصیه می گردد

Cellular Automata، مدل، شبکه، تغییرات کاربری اراضی