مرضیه رستمی - کارشناس ارشد فیزیک دریا، دانشگاه هرمزگان
سیما حمزه لو
احسان خورسندی

آلاینده‌های هوا به صورت‌های مختلف بر محیط زیست و سلامت انسان اثر می‌گذارند نشست آلاینده‌های هوا به طور مستقیم و یا غیر مستقیم باعث آلودگی منابع آب شرب، اسیدی شدن زمین‌های کشاورزی، تخریب ساختمان‌ها و ... می‌شوند. همچنین ذرات معلق پس از نشست بر روی برگ گیاهان مانع رسیدن نور به آنها و کاهش رشدشان می‌شوند. بررسی میزان نشست آلاینده‌ها بسیار مشکل و پیچیده‌ می‏باشد چرا که تمامی عوامل محیطی، جوی و نیز نوع پوشش سطح باید در نظر گرفته شوند. در این مطالعه با کمک مدل MM5 تمامی پارامترهای جوی مؤثر بر میزان نشست آلاینده‌های مختلف مانند سرعت و جهت باد شبیه‏سازی شده و با کمک برنامه MCIP که یکی از مدول‌های مدل CMAQ می‌باشد، سرعت نشست آلاینده‌های مختلف برآورد شده‌است. برنامه MCIP با استفاده از خروجی مدل MM5 که شامل پارامترهای جوی و نوع پوشش زمین می‌باشد و همچنین با در نظر گرفتن خصوصیات شیمیایی و فیزیکی هر کدام از آلاینده‌ها مانند وزن مولکولی و سرعت سقوط، میزان نشست آنها را محاسبه می‌نماید.نتایج نشان‏دهنده تفاوت بسیار زیادی در سرعت نشست آلاینده‌های مختلف می‌باشد که به ماهیت هر کدام از آلاینده‌ها وابسته است. به طور مثال میزان نشست NH3 در سطح آب و ارتفاعات، بیشتر از نواحی پست و هموار سطح خشکی است همچنین میزان نشست HCL و استالدئید در آب بسیار بیشتر از خشکی می‌باشد.تنها با داشتن غلظت آلاینده‌ها در محیط و ضرب آن در سرعت نشست می‌توان میزان نشست آن آلاینده‌ را محاسبه نمود. به این منظور برای نمونه میزان غلظت NO2 از داده‌های ماهواره برای دوره زمانی شبیه‌سازی شده استخراج و با کمک نتایج مدل MCIP برای سرعت نشست، میزان نشست این آلاینده در آب و خاک منطقه محاسبه شده‌است

آلاینده‌های هوا،‌ سرعت نشست،‌ شبیه‌سازی شرایط جوی، MM5،‌ MCIP