سیده سمیرا حشمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشگاه شهرکرد
حبیب اله بیگی هرچگانی - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه شهرکرد

آب زیرزمینی شهرکرد تنها منبع آب برای کشاورزی، شرب و صنعت در این دشت است. قسمت اعظم آب زیرزمینی شهرکرد به مصرف آبیاری می رسد. یکی از مشخصات کیفی آب توان خورندگی و رسوب گذاری آن است. خوردگی در سامانه های آبیاری تحت فشار از جمله آبیاری قطره ای باعث حل شدن فلزات سنگین جدار لوله در آب شده و سلامت خاک و گیاه را به خطر می اندازد. رسوبگذاری، قطر لوله ها و دبی آب را کاهش می دهد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مکانی و پهنه بندی توان خورندگی و رسوب گذاری آب زیرزمینی شهرکرد با استفاده از دو شاخص لانژلیر(LI) و رایزنر (RI) است. در این تحقیق از 97 حلقه چاه طی سه نوبت در سال 1389 نمونه برداری و از میانگین تجزیه های شیمیایی آب استفاده شد. در نمونه های آب هر چاه، دما، pH و TDS (کل جامدات محلول) و TH (سختی کل)، TA (قلیائیت کل) اندازه گیری و دو شاخص LI و RI محاسبه شدند. مدل مناسب واریوگرام تجربی LI و RI کروی بود. از روش کریجینگ برای پهنه بندی این دو شاخص استفاده شد. آب زیرزمینی شهرکرد با توجه به میانگین های LI و RI به ترتیب با مقادیر 13/0- و 9/7 دارای پتانسیل خورندگی نسبی بود. پهنه بندی LI نشان داد آب زیرزمینی در بخش جنوبی با بیشینه ی 5/0 در گروه کمی رسوبگذار قرار دارد. بر اساس نقشه ی RI آب زیرزمینی در شمال دشت دارای خورندگی زیاد بود. به طور کلی آب زیرزمینی شهرکرد در قسمت جنوبی دشت، دارای پتانسیل رسوب گذاری و در قسمت شمال دارای پتانسیل خورندگی بود. بنابراین استفاده از مواد کنترل کننده ی رسوبگذاری و یا خوردگی و بکارگیری پوشش مناسب در لوله ها ضروری است

آب زیرزمینی، شهرکرد، خورندگی، رسوب گذاری، تغییرات مکانی، پهنه بندی