الهام شفیعی نیستانک - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران-محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس
نادر مختارانی - استادیار دانشکده عمران و محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس

متیل ترسیو بوتیل اتر (MTBE) یک ماده آلی اتری اکسیژن دار است که از واکنش شیمیایی متانول و ایزوبوتیلن به دست می آید. از آنجاکه این ماده با افزایش عدد اوکتان بنزین باعث افزایش راندمان موتور خودروها می شود، استفاده از آن به عنوان جایگزین تترا اتیل سرب در بنزین در ابعاد گسترده رواج یافت. با مصرف بنزین های حاوی MTBE منابع آبهای سطحی و زیرزمینی در معرض آلودگی با آن قرار گرفتند. به دلیل تاثیرات سوء این ماده بر روی محیط زیست و سلامتی انسان ها، تاکنون روش های مختلفی برای حذف و یا کاهش این آلودگی مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله علاوه بر بررسی اثرات سوء MTBE، به مقایسه کارایی روش های اکسیداسیون پیشرفتهUV/H2O2 ، اکسیداسیون پیشرفته O3/H2O2، هوادهی مستقیم و جذب کربن فعال دانه ای در تصفیه آبهای آلوده به آن می پردازیم. نتایج حاصل از این روش ها نشان می‌دهد که هرکدام به گونه‌ای خاص در کاهش این آلاینده اثر می گذارند. به طور مثال روش اکسیداسیون پیشرفتهUV/H2O2 باعث حذف بیش از 9/99 درصد MTBE می شود. در فرآیند اکسیداسیون O3/H2O2 میزان نرخ واکنش محدود به میزان نرخ انتقال جرمی ازن می‌باشد و با افزایش نرخ جریان گاز، میزان نرخ اکسیداسیون نیز افزایش می‌یابد. این فرایند دارای بازدهی بیشتر و هزینه کمتری نسبت به فرآیند UV/H2O2 می‌باشد. مزیت روشهای اکسیداسیون پیشرفته نسبت به روشهای کربن فعال و هوادهی این است که محصولات جانبی تولید شده در آنها براحتی از هر محیطی قابل حذف می‌باشد و نیز این روشها از نظر هزینه مقرون به صرفه تر هستند. درانتها باید توجه داشت که راندمان تصفیه بستگی به غلظت MTBE و کیفیت آب و شرایط محیطی دیگر دارد و هرکدام از این روشها ممکن است در بعضی شرایط محیطی کارایی خوبی نداشته باشند، بنابراین لازمست روش مناسب براساس شرایط مناسب انتخاب گردد.

MTBE، تصفیه شیمیایی، آلودگی آب، اکسیداسیون شیمیایی، جذب کربن فعال