حسین میرزایی - استادیار و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور تبریز
وحیده تیمورزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی - دانشگاه پیام نور واحد کرج

در این مقاله سعی شده با توجه به عوامل مؤثر بر آلودگی هوا و ضریب تاثیر گذاری هر یک از آنها، به ارائه یک مدل برای پیش بینی وضعیت آینده آلودگی، دست یافت و برای مقابله با آنها چاره جویی کرد.کاربردی ترین شاخص جهت گزارش و مقایسه وضعیت آلودگی هوا در زمانها و مکانهای مختلف، شاخص PSI می باشد که توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) تدوین شده است .میزان آلودگی هوا با سنجش مقدار آلوده کننده های معیار و سپس تبدیل این مقدار به شاخص PSI بدست می آید. آلاینده های معیار در نظر گرفته شده عبارتند از: منوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ازن، دی اکسید نیتروژن و PM10 (ذرات معلق). در این مطالعه عوامل متعددی بر آلودگی هوا موثر شناخته شده اما اثر موقعیت جغرافیایی بیش از همه است که منجر به تفاوت شرایط آب و هوایی، بارندگی و وزش باد و... می شود و از بین عوامل انسانی هم جمعیت مهمترین عامل آلاینده محسوب می شود. کلیه داده ها به صورت روزانه مورد استفاده قرار گرفته اند و متغیر وابسته که بیانگر میزان آلودگی هوا است، منوکسیدکربن اندازه گیری شده برحسب شاخص PSI در ایستگاه آزادی می باشد. به طور کلی ضرایب تخمین زده شده در این بررسی که با نرم افزار STATA انجام شده نشان می دهد عامل انسانی که در قالب جمعیت وارد مدل شده است اثر بالایی بر میزان آلودگی هوای شهر تهران دارد و عوامل جوی طبیعی که سبب کاهش میزان آلودگی هوا می شود، بارانهای بالای 5 میلیمتر و وزش باد، به خصوص بادهای غربی است

تهران، آلودگی هوا ، مدل سازی، محیط زیست