حجت احمدی - دانشیار گروه مهندسی ماشین های کشاورزی دانشگاه تهران
زینب خاکسار

امروزه صنایع یکی از مهمترین منابع ثابت در تولید آلاینده های هوا هستند. به منظور پیشگیری از حوادث انسانی و داشتن سطح قابل قبول ریسک ناشی از آلاینده های هوا؛ اندازه گیری و بررسی وضعیت این آلاینده ها در صنایع لازم و ضروری می نماید.در این تحقیق که در یک واحد بزرگ صنعتی انجام شد، در مرحله ی اول؛ غلظت آلاینده های عمومی شامل گازهای CO، SO2، HC و NO2 بر حسب قسمت در میلیون( ppm ) و غلظت ذرات معلق یاTPS بر حسب (میکرو گرم در متر مکعب) در پنج محوطه کاری شامل محوطه های بارگیری کامیون، بارگیری واگن، سیلو، فضای باز 10 هکتاری و سالن تعمیرات کارخانه اندازه گیری گردید. در مرحله ی دوم پارامترهایی از قبیل دمای محیط، دمای گاز خروجی، درصد O2، درصد CO2 و نیز غلظت گازهای CO و SO2 و اکسیدهای نیتروژن(NOx) در خروجی اگزوز ماشین ها و دستگاه های کارخانه شامل چندین دستگاه مکنده، لودر، مینی لودر، جرثقیل هایی با ظرفیت های متفاوت، لیفتراک و تراکتور اندازه گیری شد. همچنین غلظت گازهای HC و CO در خروجی اگزوز وانت های باری و ماشین های سواری بخش خدمات (ماشین های بنزینی) کارخانه نیز مورد اندازه گیری قرار گرفت. در مرحله ی بعد مقادیر به دست آمده در مورد غلظت آلاینده ها و نیز مواد معلق با استانداردهای حد مجاز خروجی سازمان حفاظت از محیط زیست ( EPA ) و ماده 15 قانون مصوب 3/2/1374 مجلس شورای اسلامی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در محوطه ی بارگیری واگن میزان غلظت گاز CO، در سالن تعمیرات غلظت گازهای CO و NO2 در محدوده ی غیر مجاز می باشند. همچنین غلظت ذرات معلق در محوطه های بارگیری کامیون و واگن و نیز فضای باز 10 هکتاری به طور کلی بیش از 260 و در محدوده ی غیرمجاز می باشد. . لازم به ذکر است که دمای هوا در خروجی اگزوز ماشین ها دراکثر موارد بسیار بالا است که موجبات تنش گرمایی در پرسنل را ایجاد می کند. به طور کلی در مکنده ها غلظت گازهای تولیدی در حد مجاز است اما در سایر ماشین ها و دستگاه ها میزان آلایندگی قابل توجهی وجود دارد که عمدتاً به دلیل تنظیم نبودن آن ها می باشد.

آلاینده های هوا، غلظت آلاینده های عمومی، ذرات معلق، استانداردهایEPA