فرید مر - استاد بخش علوم زمین دانشگاه شیراز
ارمغان عطار - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش علوم زمین دانشگاه شیراز

در سالهای اخیر، خصوصیات شیمیایی آب باران در شهرهای بزرگ وصنعتی دنیا، موضوع پژوهش های گسترده ای بوده است. در ایران و به خصوص شیراز(ششمین شهر پر جمعیت کشور) تا کنون مطالعات چندانی در این زمینه صورت نگرفته است.در این مطالعه به عنوان اولین مطالعه در نوع خود در شهر شیراز به بررسی غلظت سه فلز سنگین Cu,Pb وZn در آب باران پرداخته شده است. تعداد 16نمونه آب باران دردیماه وبهمن ماه سال 1388درطول دو رخداد بارندگی در شهر شیراز جمع آوری شد. تمامی نمونه ها در مقایسه با pH آب باران که برابر با 6/5 است در محدوده ی قلیایی قرار دارند و میانگین pH نمونه ها39/7 می باشد. غلظت سه فلز سنگین مورد مطالعه در هر دو رخداد بارندگی از توالی Zn>Pb>Cu پیروی می کنند و نتایج این مطالعه با نتایج مطالعات مشابه در دیگر کشور های دنیا مقایسه شده است. پراکندگی این سه فلز سنگین مورد مطالعه بر روی نقشه های میان یابی توسط نرم افزار ArcGIS نشان داده شده است. Cu و Zn در مناطق جنوب شرقی، مرکزی وشمال غربی، بیشترین غلظت را نشان می دهند.Pb نیز بالاترین غلظت را در جنوب شرقی و مرکز شهر نشان می دهد. وجود شهرک صنعتی شیراز در جنوب شرقی،آلودگی های ترافیکی در مرکزشهر و وجود جاده کمر بندی شیراز در شمال غرب ، می تواند از منابع این سه فلز سنگین به محیط شهری باشند. مناطق شمال شرقی شهر، به دلیل وجود فضاهای سبز گسترده، از نظر هر سه فلز سنگین آلودگی کمتری نشان می دهند

آب باران، فلزات سنگین، ArcGIS، شیراز