حسین رستمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه زنجان
عباسعلی زمانی
عبدالحسین پری زنگنه
محمدرضا یافتیان

کمبود منابع آب یکی از ویژگی های کشور ایران است که از یک سو به طور مشخص دارای توزیع ناهمگن زمان و جغرافیای بارش و از سوی دیگر توزیع یکنواختی ندارد. به همین دلیل لزوم حفاظت کیفی ازآب امری ضروری است. نظر به توسعه روزافزون صنایع معدنی و بهره‌برداری بالا از منابع آب در کشور، تخلیه انواع فاضلا‌ب‌ها به منابع آب اجتناب‌ناپذیر است. از این رو ضروری است شبکه‌ای از نقاط نمونه‌برداری و یک نظام مراقبت مستمر در مناطقی که در معرض آلودگی احتمالی هستند ایجاد شود. شهرک تخصصی روی در فاصله 6 کیلومتری جنوب غرب شهر زنجان با وسعتی معادل 28/168 هکتار واقع است. در این شهرک 99 واحد صنعتی که بیش تر این واحدها در راستای تولید و فرآوری فلز سرب و روی می باشند، فعالیت می کنند. پسماندهای حاصل از فعالیت این صنایع به دلیل داشتن درصد بالایی از عناصر سنگین از جمله Ni،Co ،Cd ،Zn ، Pb به عنوان آلاینده های بالقوه برای آلودگی خاک، آب و هوای منطقه مطرح می‌باشند. درمطالعه ی حاضر تعداد 20حلقه چاه و 4چشمه در اطراف شهرک تخصصی روی با در نظر گرفتن جهت حرکت آب های زیرزمینی، تشکیلات زمین شناسی و آبخوان محدوده، انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و پهنه بندی میزان آلودگی آب های زیرزمینی از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. مختصات ایستگاه های نمونه برداری و نیز برخی پارامترهای اولیه نظیر pH، EC، T، DO و کدورت آب در محل نمونه برداری تعیین شدند. سپس نمونه ها اسیدی شده و جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین به آزمایشگاه منتقل گردید. نظر به وجود غلظت بسیار پایین این فلزات در آب، اندازه گیری با استفاده از دستگاه پلاروگراف Metrohm 797 به روش برهنه سازی کاتدی انجام گردید. نتایج نشان می دهد که غلظت بعضی از این فلزات بالاتر از حد استانداردهای موجود بوده و دفع ناصحیح پسماندهای شهرک روی احتمال عامل اصلی این افزایش غلظت می باشد.

شهرک تخصصی روی، آب های زیرزمینی ، فلزات سنگین، آلودگی زیست محیطی