اکرم الملوک لاهیجانیان - عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست و انرژی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علو
مهران احمدی - کارشناس ارشد طراحی محیط زیست- واحد علوم و تحقیقات تهران

نگاهی‌ به‌ مراحل‌ توسعه‌ تاریخی‌ شهر تهران‌ (و بسیاری‌ از شهرهای‌ بزرگ‌ دیگر کشور) ما را به‌ این ‌واقعیت‌ رهنمون‌ می‌سازد که‌ هر چند توسعه‌ شهری‌ تهران‌ از نظر کمی‌ با توسعه‌ سطحی‌ شهر و افزایش‌ ساخت‌ و سازها در کنار افزایش‌ درآمدهای‌ شهری‌ همراه‌ بوده‌ ولی‌ از نظر کیفیت‌ محیطی ‌این‌ توسعه‌ با چالش‌های‌ فراوانی‌ همراه‌ بوده‌ است‌. در این مقاله، پارک افرا به عنوان نمونه موردی انتخاب شده و جامعه آماری پاسخ به سوالات کلیه مراجعین به پارک بوده که در این تحقیق از روش نمونه گیری سیستماتیک استفاده شده است. ابتدا تعدادی از روزهای هفته(جمعهروز تعطیل و دوشنبه ، چهارشنبه) به صورت تصادفی انتخاب شده و از مراجعین به پارک، به صورت سیستماتیک نمونه گیری به عمل آمد.در این مطالعه برای سنجش و آزمون فرضیات مطرح شده از نظرات جامعه آماری گردشگران استفاده شده که نظرات این گروه، بوسیله پرسشنامه گردآوری شده است، تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار Spssانجام گرفته که در ادامه نتایج حاصله آورده شده است.به منظور سنجش روایی پرسشنامه، ابتدا این طرح به صورت پایلوت با حجم نمونه 70 نفر (Pilot study) انجام شد تا مشکلات احتمالی مرتفع گردد. از میان آنها تعداد 130 نفر به صورت تصادفی به سوالات پرسشنامه مشتمل بر 30 سوال پاسخ بسته و سه سوال پاسخ باز پاسخ دادند. سوالات پاسخ بسته 5 گزینه ای بر اساس مقیاس لیکرت بوده که در برگیرنده فرضیات سه گانه تحقیق می باشد. فرضیات تحقیق بررسی می کند که آیا ساماندهی گونه های گیاهی سازگار با شرایط اقلیمی به پایداری محیط زیست کمک می کند؟ آیا مدیریت صحیح منجر به افزایش کیفیت زیست محیطی پارک می شود؟ آیا بهسازی فضا ضامن مطلوبیت محیط و شرایط اکولوژیک منطقه می باشد؟ هدف از تحقیق حاضر، احیا و بهسازی فضاهایی چون پارکها و مناطق پراکنده فضای سبز شهری که با گیاهان بومی و سازگار با شرایط شهر تهران پوشیده شده اند می باشد ، همچنین علاوه بر بهبود شرایط زیستی، محیطی را برای تفرج و گردشگری و حضور مردم در طبیعت فراهم می سازد. نتایج نشان می دهد طراحی‌ بر اساس مدیریت زیست محیطی گونه های گیاهی سازگار با شرایط تهران شرایط تفرجی بهتر و بهبود وضعیت شهری و بالا بردن‌ توان‌ اکولوژیکی‌ پارک‌ ها را سبب می شود. احیا و بازسازی پارک ها با توجه به نظرات عمومی استفاده کنندگان می تواند یکی از بهترین گزینه ها برای حفظ طبیعت و جلوگیری از روند توسعه شهری باشد.

طراحی پایدار، گردشگری پایدار، پایداری اکولوژیکی، پایداری اجتماعی- فرهنگی، پایداری اقتصادی